Τι είναι οι παράκτιες βραχώδεις πλατφόρμες ;

Στα Σησάμια(Μαστιχάρι) όπως και σε άλλες παράκτιες περιοχές της Κω παρατηρούνται συχνά στην παραλία αβαθείς βραχώδεις πάγκοι που μόλις σκεπάζονται από τη θάλασσα ή που εξέχουν λίγο από αυτήν(φωτογραφία).

Πρόκειται για παράκτιες βραχώδεις πλατφόρμες που παρατηρούνται κυρίως σε ακτές που αποτελούνται από συνεκτικά πετρώματα. Ο μηχανισμός δημιουργίας τους είναι αποτέλεσμα δράσης πολλών διεργασιών όπως η χημική αποσάθρωση, η μηχανική θραύση λόγω συστολής και διαστολής του νερού στις ρωγμές των βράχων, η εξασθένιση των πετρωμάτων από οργανισμούς κά. Τα προϊόντα αποσάθρωσης μεταφέρονται από τα κύματα τα οποία ωστόσο δεν παίζουν τον κύριο λόγο στην διαμόρφωση της βραχώδους πλατφόρμας. Οι πλατφόρμες αλλάζουν διαστάσεις μέσα στο χρόνο αλλά οι μακροπρόθεσμοι ρυθμοί διάβρωσης είναι ελάχιστα γνωστοί. Η ηλικία των παράκτιων πλατφορμών είναι επίσης συχνά ασαφής - αλλά οι σύγχρονες βραχώδεις ακτές διατηρούν πολλές γεωμορφές που κληρονόμησαν από τις προηγούμενες στάθμες της θάλασσας.

 Αρχαίες πλατφόρμες μας δίνουν αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με το παρελθόν της στάθμης της θάλασσας. Μερικές φορές υπερυψωμένες και εγκαταλειμμένες πλατφόρμες, βρίσκονται πίσω από τις σύγχρονες παραλίες, και είναι απόδειξη των υψηλότερων επιπέδων της θάλασσας κατά το γεωλογικό παρελθόν. Με τη χρήση επιστημονικών μεθόδων χρονολόγησης, ή την εξέταση των απολιθωμάτων που συχνά παρουσιάζονται στην πλατφόρμα, μπορούμε να μάθουμε πως η πλατφόρμα δημιουργήθηκε, δίνοντας έτσι πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα της θάλασσας του παρελθόντος.

 Πολλές φορές οι πλατφόρμες παρουσιάζουν πτυχώσεις που σχηματίστηκαν κατά την διάρκεια απόθεσης του υλικού από το οποίο αποτελούνται. Άλλες φορές η διαφορική αποσάθρωση σχηματίζει μικρά κανάλια και ράχες παράλληλες . Τα κανάλια αντιστοιχούν στα ασθενέστερα στρώματα στα βράχια, και οι ράχες αντιστοιχούν στα πιο ανθεκτικά στρώματα. Όταν οι βράχοι είναι οριζόντιοι τότε όλη η επιφάνεια του βράχου έχει διαβρωθεί με τον ίδιο ρυθμό.

Οι βραχώδεις πλατφόρμες σχηματίζονται εκεί όπου η θάλασσα διαβρώνει τη γη. Επειδή η διάβρωση δεν μπορεί να σκάψει κάτω από τη βάση της ζώνης κυματωγής, σχηματίζει τις επιφάνειες των παράκτιων πάγκων. Συνήθως προκύπτουν από τις αλλαγές στο επίπεδο της θάλασσας (ευστατικές αλλαγές) ή αλλαγές στο υψόμετρο του εδάφους (ισοστατικές ή τεκτονικές αλλαγές). Ευστατικές αλλαγές μπορεί να αφήσουν τις πλατφόρμες σε επίπεδα πάνω και κάτω από το τρέχον επίπεδο της θάλασσας. Σχετίζονται με τις αλλαγές που συνέβησαν στην στάθμη της θάλασσας κατά τα τελευταία 2 εκ.χρόνια. Τέτοιες αλλαγές καταγράφονται στην βραχώδη παράκτια πλατφόρμα στα Σησάμια.

Ισοστατικές παρατηρούνται σε ακτές που σχετίζονται με την δράση των παγετώνων. Εδώ η γη υποχωρεί κάτω από παχύ πάγο κατά τη διάρκεια της παγετώδους περιόδου, έτοιμη να ανέβει και πάλι όταν ο πάγος λιώσει. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου της ισοστατικής ανάκαμψης, η νέα θαλάσσια στάθμη θα αυξηθεί και μπορεί να κόψει μια πλατφόρμα νωρίς κατά τη διάρκεια της περιόδου.

Τεκτονικές κινήσεις, που σχετίζονται με τις αλληλεπιδράσεις των λιθοσφαιρικών πλακών, μπορούν επίσης να ανυψώσουν ή να χαμηλώσουν μια ακτή και να παρασύρουν πλατφόρμες πάνω ή κάτω από τη θάλασσα. Αυτή είναι μια πολύ αργή διαδικασία σε σύγκριση με τις ευστατικές και ισοστατικές αλλαγές, και παραδείγματα τεκτονικών πλατφορμών είναι λίγα. Επίσης, οι κινήσεις από σεισμό μπορεί να κινήσουν προσωρινά τις πλατφόρμες, και μπορούν σε ειδικές περιπτώσεις να παράσχουν αποδεικτικά στοιχεία της σεισμικής δράσης της περιοχής.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Βικιπαίδεια

2.About.com/geology

3. Γεωμορφολογία-Κ.Παυλόπουλος