Ο «κρατήρας» της Βόρκας

Πάνω από την πηγή του Κοκκινόνερου, 770μ. από την πρώην ομώνυμη χωματερή και 5,5 περίπου χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Κω μπορεί να συναντήσει κανείς τους Βολκάνους  ή Βόρκα. «Τόπος κρατήρος ρέγχοντος ασθενέστατα» όπου παφλάζει το νερό  και ακούγονται  συγκεχυμένοι υπόγειοι ήχοι γράφει ο Ι.Ζαρράφτης . Όσα ζώα ,πουλιά ή έντομα πλησιάσουν τον τόπο αυτό βρίσκουν τον θάνατο. Τα νερά του λάκκου έχουν χαρακτηριστική γκρίζα βρόμικη μορφή  και σε αυτό τον «κρατήρα» με τις ραδιενεργές λάσπες προστρέχουν πολλοί ντόπιοι που πάσχουν από δερματικές παθήσεις και χρησιμοποιούν τη λάσπη του για θεραπεία.

Σε σεισμικά ενεργές περιοχές με τη βοήθεια των τεκτονικών κινήσεων φθάνουν πολλές φορές ρευστά μέχρι την επιφάνεια του εδάφους, δημιουργώντας εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα ή εκδηλώσεις που μπορεί να είναι υδροθερμικοί κρατήρες ,θερμοπίδακες, θερμές πηγές, ατμίδες, λεκάνες ιλύος  ή ακόμη και θερμά εδάφη.

Όταν δεν υπάρχει μεγάλη ροή και πίεση του νερού μιας θερμής πηγής, ώστε να μεταφέρει μακριά τα αργιλοπυριτικά σωματίδια που παρασύρονται από το νερό. Αυτά συσσωρεύονται στην έξοδο ή τη λεκάνη της θερμικής εκδήλωσης, ενώ οι υδρατμοί, μαζί με τα μη συμπυκνωμένα αέρια, συσσωρεύονται στην επιφάνεια της πηκτής λάσπης και σκάνε με χαρακτηριστικό ήχο. Για τον λόγο αυτό ανέφερε ο Ζαρράφτης ότι το νερό πηδά γύρω στις δύο σπιθαμές και ότι ακούγονται  υπόγειοι ήχοι και από μερικές οπές « εξέρχονται μετά βοής ρεύματα ανέμου» ενώ ούτε άνεμος ούτε βοή ακούγεται. Οι σχηματισμοί αυτοί αποτελούν ενδιάμεση διαδικασία μεταξύ θερμής πηγής και ατμίδας (βγαίνει από ρωγμές του εδάφους χωρίς πίεση αλλά με εντυπωσιακή σταθερότητα).

Ο σχηματισμός της  λάσπης συνδέεται με θειούχο νερό όπως σωστά ανέφερε ο Ι.Ζαρράφτης. Τα ανερχόμενα  αέρια παφλάζουν μέσα από νερό της βροχής που έχει συσσωρευτεί στις κοιλότητες επιφάνειας. Τα αέρια δροσίζονται και αλληλεπιδρούν με το οξυγόνο επιφάνειας για να σχηματίσουν όξινο συμπύκνωμα ατμού [θειικό οξύ]. Το θειικό οξύ συμπυκνώνεται στην επιφάνεια εδάφους και αλλάζει τη μοριακή και χημική δομή του πετρώματος σε πηλό. Το νερό της βροχής αναμιγνύεται στη συνέχεια με τον πηλό για να σχηματίσει μία πολύ λεπτόκοκκη υγρή λάσπη. Οι ανερχόμενοι ατμοί πλούσιοι με υδρόθειο και διοξείδιο του άνθρακα αργά διηθούνται μέσα στη λάσπη, και παράγουν ομόκεντρους δακτυλίους λάσπης. Οι λεκάνες ιλύος δεν βράζουν, αλλά η ανάδευση προκαλείται από την απαλλαγή του φυσικού αερίου.

Ο κρατήρας της Βόρκας δεν είναι άλλο από μία λεκάνη ιλύος που σχηματίστηκε από γεωθερμικά ρευστά .Τα υπάρχοντα ρήγματα της περιοχής και οι σεισμοί διευκόλυναν την άνοδο των γεωθερμικών ρευστών προς την επιφάνεια του εδάφους δημιουργώντας αυτόν τον εντυπωσιακό πράγματι τόπο. Είναι ακόμη ένα προϊόν μεταηφαιστειακής δράσης του νησιού που πιθανόν να σχετίζεται με κάποιο ρηχό μαγματικό θάλαμο που προήλθε από την αρχαία ηφαιστειακή δράση της Ανατολικής Κω.

Γεωδίφης

Πηγές:

1Κώια-Ι. Ζαρράφτης

2.Ιστορία της νήσου Κω-Β. Χατζηβασιλείου

3.Φωτογραφίες-Η περιοχή της Βόρκας -Κω

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Ο σχηματισμός της λεκάνης της Βόρκας.

Η γεωμορφολογία του γεωτόπου της Βόρκας.