Νέα έρευνα δείχνει ότι ο σεισμός του 1992 στο Πακιστάν οφείλεται σε σπάνια οριζόντια μετατόπιση

Όλοι γνωρίζουμε ότι όταν δύο μεγάλες πλάκες τρίβονται η μία εναντίον της άλλης, σαν δύο γροθιές  μαζί, δημιουργούν τον όλεθρο κατά μήκος των ρηγμάτων. Αλλά αυτό που οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουν ποτέ φανταστεί πιθανό είναι το είδος του σεισμού που σημειώθηκε το 1992 στο Kohat, Πακιστάν.

Αντί δύο πλάκες να έλθουν σε επαφή, ένα ολόκληρο τμήμα της γης απλά μετακινήθηκε από το ένα μέρος στο άλλο, σαν ένα χαλί που τραβήχτηκε  από κάτω από εκείνους που ζούσαν εκεί. Κατά κάποιο τρόπο, φαίνεται ο σεισμός ήταν περισσότερο σαν μία γιγαντιαία ολίσθηση λάσπης από ένα κανονικό σεισμό.

Τώρα, είκοσι χρόνια αργότερα, οι επιστήμονες προσπαθούν να δώσουν μία λογική εξήγηση για αυτό το τρομερό συμβάν. Οι ερευνητές SP. Satyabala, Zhaohui Yang και Roger Bilham, όπως περιγράφουν στην εργασία τους που δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience, έχουν βρει με τη χρήση δορυφορικού ραντάρ και ιστορικών σεισμικών δεδομένων, ότι το σεισμός 6,0 R ήταν στην πραγματικότητα ένα σπάνιος οριζόντιος. Τέτοιοι σεισμοί συμβαίνουν, λένε οι ερευνητές, όταν ένα τεμάχιο γης βρίσκεται πάνω σε ένα άλλο με κάτι που να λειτουργεί ως μία ολισθηρή επιφάνεια μεταξύ τους. Στην περίπτωση αυτή, η ομάδα πιστεύει ότι είναι ένα στρώμα αλατιού.

Αυτό που συνέβη είχε να κάνει με την ολίσθηση  μιας ολόκληρης λωρίδας  γης που κινήθηκε πολύ αργά κατηφορικά, όπως ένας παγετώνας. Στην περίπτωση αυτή, το ποσοστό ήταν περίπου 1 έως 2 χιλιοστά κάθε χρόνο. Τόσο αργή η κίνηση δεν είναι αντιληπτή από αυτούς που ζουν πάνω στη γη. Δυστυχώς, δεν είναι πάντα τόσο ομαλή διαδρομή. Κάποιες φορές , κάτι προκαλεί κάποιο πρόβλημα στο ολισθηρό στρώμα, με αποτέλεσμα το άνω και το  κάτω  μέρος να έλθουν σε επαφή. Χωρίς το ολισθηρό υλικό μεταξύ τους, τα δύο στρώματα της γης σταματάνε συρόμενα, αλλά μόνο για λίγο καθώς οι δυνάμεις που προκάλεσαν το πάνω μέρος να γλιστρήσει στην πρώτη θέση, εξακολουθούν να εργάζονται. Τελικά, το ανώτερο στρώμα δίνει τη θέση του και παραπαίει προς τα εμπρός, με αποτέλεσμα να δώσει έναν σεισμό.

Το 1992, πάνω από 200 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, όπως τα κτίρια έπεσαν επάνω τους. Για να φτάσει σε αυτά τα συμπεράσματα η  ομάδα χρησιμοποίησε ειδικά ραντάρ και μια μέθοδο συλλογής δεδομένων μέσω  δορυφόρου που χαρτογραφεί την επιφάνεια της Γης με  την πάροδο του χρόνου. Όταν τα δεδομένα συνδυάστηκαν με τις  σεισμικές καταγραφές, ήταν εύκολο η ομάδα να δει  ότι υπάρχουν 3.800 τετραγωνικά μίλια από την ακτή γύρω Kohat, που είχε μετατοπιστεί για 30 εκατοστά , όλα με τη μία. Δυστυχώς γι 'αυτούς που ζουν εκεί, φαίνεται ότι τέτοια συμβάντα κατά πάσα πιθανότητα θα συμβούν και πάλι, αν και τουλάχιστον τώρα θα έχουν περισσότερες γνώσεις σχετικά με το τι συμβαίνει κάτω απ' αυτά και έτσι θα είναι σε θέση να λαμβάνουν πιο σωστές αποφάσεις για να τα αντιμετωπίσουν.

Στο μεγαλύτερο μέρος των Ιμαλαίων, η ολίσθηση της ινδικής πλάκας επηρεάζεται από την τριβή με τη διεπαφή μεταξύ της πλάκας και της σφήνας των υπερκείμενων πετρωμάτων των  Ιμαλαίων. Κάθε μερικές εκατοντάδες χρόνια, παρουσιάζεται μία ρήξη  με ένα ή περισσότερους σεισμούς μεγέθους  Mw ≥ 8R. Αντίθετα, στα δυτικότερα Ιμαλάια, η ινδική πλάκα γλιστρά κάτω από ένα ευρύ ασεισμικό οροπέδιο που βρίσκεται στα Όρη Kohistan.

Τα οροπέδια που έχουν από  κάτω παχύρρευστο υλικό δεν είναι σε θέση να αντέξουν μεγάλους σεισμούς. Το μεγαλύτερο από αυτά τα οροπέδια έχει απο κάτω παχύρρευστο υλικό από αλάτι, το οποίο  επί του παρόντος επιτρέπει να ολισθαίνει με ρυθμό περίπου 3 χιλιοστά ανά έτος- πολύ πιο αργό από τα 2 χιλιοστά που είναι ο μέσος όρος-. Η επιβράδυνση αυτή έχει αποδοθεί σε πρόσφατα αυξημένη τριβή μέσα από την απώλεια άλατος. Τα επιστημονικά δεδομένα συνηγορούν ότι το 1992 σε ένα μέρος - 80 km2- της αποκόλλησης  παρουσιάστηκε ρήξη με ένα σπάνιο σεισμό Mw 6,0. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι αυτή η υβριδική σεισμική και αντισεισμική συμπεριφορά αντιπροσωπεύει μια εξελικτική πορεία του τρόπου ολίσθησης των οροπεδίων από ένα σταθερό ερπυσμό προς την όλο και περισσότερο διαδεδομένη σεισμική ρήξη.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Nature Geoscience

Εικόνα - Όρος Έβερεστ στα Ιμαλάια, Γήινο παρατηρητήριο της NASA.