Πότε σχηματίστηκε η μακρύτερη οροσειρά της Γης;

Οι Άνδεις είναι η μακρύτερη οροσειρά της Γης. Καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη δυτική ακτή της Νότιας Αμερικής, με γενική κατεύθυνση βορρά-νότου. Το μήκος τους φθάνει τα 7.000 km και το πλάτος τους υπερβαίνει σε κάποια γεωγραφικά πλάτη τα 500 km. Σε σύγκριση με τα Ιμαλάια, οι Άνδεις έχουν περίπου ίσο πλάτος αλλά υπερδιπλάσιο μήκος. Η ψηλότερη κορυφή τους, στην Ακονκάγκουα, φθάνει σε υψόμετρο 6.959 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Οι Άνδεις σχηματίστηκαν από τεκτονική δραστηριότητα όπως αρκετές άλλες οροσειρές της Γης. Πως έφτασε σε  τέτοια ύψη η  οροσειρά των Ανδεων και πως  έλαβε χώρα η ανύψωση της αποτελεί πεδίο επιστημονικής διαμάχης τα τελευταία δέκα χρόνια. Τώρα, μία νέα έρευνα δείχνει ότι οι Άνδεις είναι μια οροσειρά για πολύ περισσότερο από ό, τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα.

Οι Άνδεις σχηματίστηκαν από τεκτονική δραστηριότητα όπου η γη ανυψώθηκε καθώς μία πλάκα (ωκεάνιου φλοιού) υποβυθίστηκε κάτω από μία πλάκα (από ηπειρωτικό φλοιό). Η επικρατούσα άποψη είναι ότι οι Άνδεις έγιναν μια οροσειρά μεταξύ 10 έως 6.000.000 χρόνια πριν, όταν ένας τεράστιος βραχώδης όγκος έπεσε στη βάση του φλοιού της Γης ως απάντηση στην αύξηση του φλοιού στην περιοχή αυτή. Όταν απομακρύνθηκε αυτό το μεγάλο μέρος από πυκνό υλικό, το υπόλοιπο τμήμα του φλοιού υποβλήθηκε σε ταχεία ανύψωση.

Η χρονική στιγμή αυτής της ανύψωσης βοηθά σημαντικά τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς σχηματίζονται τα βουνά, πώς διαβρώνονται και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό για τα παγκόσμια πρότυπα ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και το κλίμα.

Για να διερευνήσει το χρονοδιάγραμμα της ανύψωσης των Άνδεων, η Δρ Laura Evenstar της Σχολής Γεωεπιστημών του Μπρίστολ χρησιμοποίησε μια νέα μέθοδο που βασίζεται στις κοσμικές ακτίνες που δημιουργούν μια σπάνια μορφή του ηλίου (He-κοσμογενετικού 3) σε ορυκτά στην επιφάνεια της Γης. Η αφθονία των κοσμογενετικού He-3 εξαρτάται από το υψόμετρο της επιφάνειας και έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κατανοήσουν οι επιστήμονες την υψομετρική ιστορία μιας επιφάνειας βράχου.

Με συνεργάτες σε πανεπιστήμια της Σκωτίας και χρηματοδότηση εν μέρει από την BHP Billiton, η Evenstar ανέλυσε ογκόλιθους από 2 χιλιόμετρα ψηλά στο δυτικό περιθώριο των Άνδεων. Μπόρεσε με αυτό τον τρόπο να αποδείξει  ότι οι Άνδεις ήταν ήδη κοντά στο σημερινό ύψος τους 14 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Η  Evenstar είπε:. "Φαίνεται πολύ πιθανό ότι οι Άνδεις ανυψώθηκαν σιγά-σιγά κατά τη διάρκεια τουλάχιστον των τελευταίων 30 εκατομμύρια χρόνων, και αυτό είναι το αποτέλεσμα της σταδιακής πάχυνσης του φλοιού. Αυτό σημαίνει ότι η ανύψωση των Άνδεων πιθανά πραγματοποιεί πρότυπα ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας μεγάλης κλίμακας τουλάχιστον 4 εκατομμύρια χρόνια αργότερα από ότι πιστεύαμε μέχρι σήμερα. "

 

Γεωδίφης

​

Πηγές

1.Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ

2.Βικιπαίδεια