Πόσο αξίζει ένας μετεωρίτης;
Θραύσμα μετεωρίτη από την Ρόδο;
Τις φωτογραφίες έστειλε ο Τάσος Παπαδόπουλος .Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του, το θραύσμα μοιάζει εκ' πρώτης όψεως με σιδηρομετεωρίτη, έχει διαστάσεις 3 εκατοστά σε φάρδος με μήκος 3 εκατοστά και 1,5 σε πάχος. Η μια πλευρά του έχει μια χαρακτηριστική γυαλάδα και η πλευρά που ακουμπούσε στη γη είναι ματ. Το βάρος του είναι περίπου 70 γραμμάρια, βρέθηκε σε παραλιακή περιοχή της Νότιας Ρόδου. Πρόκειται για θραύσμα μετεωρίτη;Έχει κάποια αξία ο μετεωρίτης;
Συλλογές μετεωριτών - Οι πρώτες ημέρες
Στην Αγγλία στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όποιος επιθυμούσε να δει κάποιο μετεωρίτη έπρεπε να επισκεφθεί το Γεωλογικό Μουσείο του Λονδίνου (τώρα μέρος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου) για να δει τις διάφορες συλλογές. Εκείνη την εποχή σχεδόν όλοι οι γνωστοί μετεωρίτες στεγάζονταν σε πανεπιστήμια και μουσεία και σε ιδιωτικές συλλογές.
Ο Harvey Nininger ένας Αμερικανός επιστήμονας μετεωριτών άνοιξε πρώτος το Μουσείο Μετεωριτών στην Αριζόνα το 1946 και ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους που αρχίσουν να προσφέρουν δείγματα μετεωριτών προς πώληση στο κοινό. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του '80 λάτρεις μετεωριτών όπως ο Robert Haag, Allan Langheinrich, Marvin Kilgore, Blaine Reed και Edwin Thompson άρχισαν να μετατρέπουν το πάθος τους για τους διαστημικούς βράχους σε νόμιμες επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ειδικοί χώροι που να φιλοξενούν συλλογές από διάφορα μέρη του κόσμου.
Πριν την έλευση του internet, μόνο τα περιοδικά Αστρονομία και Sky & Telescope περιστασιακά δημοσίευαν άρθρα σχετικά με μετεωρίτες. Σήμερα, οι διαστημικοί βράχοι είναι άμεσα διαθέσιμοι από πολλά διαφορετικά καταστήματα και το τριμηνιαίο περιοδικό Meteorite μπορεί να ικανοποιήσει τους λάτρεις των διαστημικών θραυσμάτων, όπως και η μηνιαία ηλεκτρονική έκδοση Meteorite Times. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, σήμερα που εργάζονται με πλήρες ωράριο για μετεωρίτες, καθώς και μια πληθώρα από επιχειρήσεις, συλλέκτες /έμπορους που δραστηριοποιούνται προκειμένου να εμπλουτίσουν τις συλλογές τους.
Πόσο αξίζει ένας μετεωρίτης;
Οι μετεωρίτες πωλούνται συνήθως κατά βάρος. Η εμπλεκόμενη κοινότητα συνήθως χρησιμοποιεί το μετρικό σύστημα, ώστε τα βάρη μετρώνται σε γραμμάρια και κιλά, και οι διαστάσεις σε εκατοστά και χιλιοστά. Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα συλλεκτικά, η εμπορική αξία ενός μετεωρίτη καθορίζεται από μια σειρά παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου την σπανιότητα του τύπου,την προέλευση, σε τι κατάσταση βρίσκεται, και στην ομορφιά ή αισθητική του. Είναι σημαντικό να σημειώσετε ότι θα πρέπει πάντα να τίθενται στη διάθεση της επιστημονικής κοινότητας για μελέτη νέων και αξιόλογων ευρημάτων μετεωριτών.
Μόλις έχει αναλυθεί ένας μετεωρίτης και ταξινομηθεί από τον ακαδημαϊκό χώρο, τα δείγματα βρίσκουν το δρόμο τους στην εμπορική αγορά. Η διαδικασία αποδοχής στην επίσημη επιστημονική βιβλιογραφία προσθέτει πραγματικά εμπορική αξία σε ένα μετεωρίτη. Οι τιμές των μετεωριτών ποικίλλουν από μια πηγή στην άλλη, αλλά οι αριθμοί που αναφέρονται εδώ είναι ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης στη σημερινή αγορά. Αταξινόμητα θραύσματα χονδρίτη που προέρχονται από νομάδες που ζουν στην έρημο Σαχάρα αξίζουν περίπου 0,50 δολάρια το γραμμάριο. Πέτρες από το Gao-Guenie (Μπουρκίνα Φάσο, Αφρική, έπεσε την 5η Μαρτίου 1960) μπορεί να αγοραστεί για περίπου 1,50 δολάριο/ γραμμάριο και ένα δείγμα κορυφαίας ποιότητας σιδηρομετεωρίτη ,ενός κιλού από το Campo del Cielo - επαρχία Τσάκο, στην Αργεντινή μπορεί να γίνει δικό σας για περίπου 400 δολάρια. Ο ρωσικός σιδηρούχος Sikhote-Alin που έπεσε στις 12 Φεβρουαρίου 1947 αποτελεί το μεγαλύτερο ενιαίο άθικτο κομμάτι, στη σύγχρονη καταγραμμένη ιστορία είναι περιζήτητος από τους συλλέκτες, λόγω των ιδιαίτερων ιδιοτήτων του. Ένα ειδικό δείγμα Sikhote-Alin έχει τιμή από 2-3 δολάρια / γραμμάριο.
Ο παλλασίτης είναι μετεωρίτης πετρώδης με σίδηρο και ολιβίνη (περίδοτο, ημιπολύτιμος λίθος) και είναι ιδιαίτερα επιθυμητός όταν κόβεται και γυαλίζεται λόγω του δελεαστικού χρώματος και της διαύγεια των κρυστάλλων που περιέχουν. Παλλασίτες από την Imilac (Χιλή), Βουνό Glorieta (Νέο Μεξικό, ΗΠΑ) και Esquel (Αργεντινή) εκτιμώνται ως πολύχρωμοι πολύτιμοι λίθοι λόγω της μακροπρόθεσμης σταθερότητας τους, κοστίζουν μεταξύ 20 - 40 δολάρια/ γραμμάριο.
Οι μετεωρίτες είναι βαρείς, ωστόσο μια ποιότητα στο μέγεθος ενός μικρού πιάτου μπορεί να αξίζει χιλιάδες δολάρια. Στο υψηλότερο άκρο της κλίμακας τιμολόγησης είναι ασυνήθιστες μορφές, όπως ο διογενίτης Tatahouine (έπεσε 27, Ιούνη του 1931,στην Foum Tatahouine, Τυνησία). Ένα πρωταρχικό δείγμα θα μπορούσε να αξίζει εύκολα 50 δολάρια/ γραμμάριο, ενώ σπάνια παραδείγματα σεληνιακών και αρειανών δειγμάτων μπορεί να πωληθούν για 1.000 δολάρια / γραμμάριο ή περισσότερο - σχεδόν 2 φορές η τρέχουσα τιμή του χρυσού!
Ιστορικοί μετεωρίτες
Ορισμένοι συλλέκτες δίνουν σημασία σε ορισμένους συνηθισμένους μετεωρίτες που έχουν μια ενδιαφέρουσα ιστορία, όπως ο χονδρίτης Beaver L5 - χρησιμοποιήθηκε ως σφήνα πόρτας σε φυλακή της Οκλαχόμα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940 - ή ο χονδρίτης Claxton L5 που έπεσε σε ένα γραμματοκιβώτιο στην Evans County, Γεωργία κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 1984. Τα δείγματα που φέρουν μια μοναδική προέλευση είναι επίσης περιζήτητα από συλλέκτες.Ο Harvey Nininger και ο διάδοχός του, Glenn Χους, είχε μία μικρή, προσεγμένη συλλογή και αριθμούσε τα δείγματα του. Ένας σχετικά συνηθισμένος μετεωρίτης, όπως ο σιδερίτης Canyon Diablo (Αριζόνα, ΗΠΑ) γίνεται συλλεκτικός αν φέρει έναν αριθμό του Nininger. Μεγάλα μουσεία με εκτεταμένες συλλογές ,έμποροι και κυνηγοί μετεωριτών, προκειμένου να εμπλουτίσουν την συλλογή τους, μπορούν να πληρώσουν εκατοντάδες δολάρια για ένα κατά τα άλλα κοινό δείγμα μόνο και μόνο επειδή έχει κάποιο μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον.
Πτώσεις - ευρήματα
Μετεωρίτες που έχουν παρατηρηθεί να πέφτουν από αξιόπιστους μάρτυρες είναι γνωστοί ως ''μάρτυρες πτώσεων'' , ενώ εκείνοι που έχουν ανακαλυφθεί αργότερα, κατά τύχη, είναι γνωστοί ως ''ευρήματα'' . Οι πρώτοι αξίζουν συνήθως σε υψηλότερες τιμές και μερικοί συλλέκτες μετεωριτών κάνουν μια προσωπική αναζήτηση για την απόκτηση για παράδειγμα ενός μετεωρίτη που έπεσε στα γενέθλια τους. Δεν είναι πάντα εύκολο. Ο διάσημος μετεωρίτης Peekskill είναι ένα συνηθισμένος χονδρίτης (Η6) χωρίς ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον, αλλά ένα πολύ καλό παράδειγμα για το πώς μια αξιοσημείωτη ιστορία μπορεί να προσθέσει αξία σε ένα κατά τα άλλα μέτριο μετεωρίτη. Το γεγονός ότι η πέτρα 12,4 κιλών Peekskill έπεσε σε ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο Chevy Malibu 1980 τη νύχτα της 9ης Οκτωβρίου του 1992 είναι ένα από τα πιο επιθυμητά δείγματα για συλλέκτες ''μάρτυρες πτώσεων'',ενώ θα μπορούσε κάποιος εύκολα να αγοράσει έναν άλλο χονδρίτη Η6 για $ 1 / γραμμάριο ή λιγότερο, ένα δείγμα του Peekskill θα κοστίσει $ 100 έως $ 200 / γραμμάριο.
Αισθητικοί Μετεωρίτες
Κάποιοι συλλέκτες, προτιμούν έναν σιδερίτη που έχει σφυρηλατηθεί στον ουρανό κατά την πτώση του προς τον πλανήτη μας. Τήξη στην ατμόσφαιρά μας δίνει μετεωρίτες με ιδιαίτερα και φανταστικά ανάγλυφα σχήματα. Οι μετεωρίτες μπορούν να αποκτήσουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως regmaglypts (αποτυπώματα), προσανατολισμό, γραμμές ροής, κρούστα σύντηξης, και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις φυσικές οπές. Μετεωρίτες που επιδεικνύουν ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά πωλούνται σε υψηλότερη τιμή στην αγορά των συλλεκτών.
Πώς να ξεκινήσετε μια συλλογή μετεωριτών
Υπάρχουν σχεδόν όπως πολλοί τρόποι για να κάνετε μία συλλογή, καθώς υπάρχουν διαφορετικοί μετεωρίτες. Κάποιοι κατέχουν μετεωρίτες μόνο με προσανατολισμό ενώ ένας άλλος συλλέκτης ειδικεύεται σε μετεωρίτες από την Αριζόνα , ένας τρίτος στο Ντένβερ έχει μια θαυμάσια συλλογή με μικρούς μετεωρίτες κρούστας σύντηξης. Άλλοι συλλέγουν μόνο μάρτυρες πτώσεων,άλλοι λεπτούς, ή παλλασίτες. Ένας νέος συλλέκτης μπορεί να ξεκινήσει με τη λήψη ενός δείγματος από κάθε μία από τις τρεις κύριες ομάδες μετεωρίτη: λιθομετεωρίτες ή αερόλιθοι(ποσοστό σιδήρου 1%),λιθοσιδηρομετεωρίτες ή σιδηρολιθομετεωρίτες, και σιδηρομετεωρίτες ή σιδερίτες(ποσοστό σιδήρου μεγαλύτερο του 50%).Οι πρώτοι διακρίνονται επιμέρους σε χονδρίτες και αχονδρίτες.. Κλασσικοί σιδερίτες όπως Sikhote-Alin, Canyon Diablo, και Henbury (Αυστραλία), εκπροσωπούνται στις περισσότερες μεγάλες συλλογές και είναι όλοι σχετικά προσιτοί. Πέτρες, όπως το (NWA) 869 - ένας όμορφος λατυποπαγής χονδρίτης από την έρημο της Σαχάρας - έχει βρεθεί σε μεγάλες ποσότητες και σε δείγματα μέτριου μεγέθους μπορεί εύκολα να αγοραστεί για 50-100 δολάρια. Σιδερίτες, οι οποίοι περιλαμβάνουν μεσοσιδερίτες και παλλασίτες είναι σπανιότεροι από τις τρεις κύριες κατηγορίες, αλλά ο μεσοσιδερίτης Vaca Muerta της Χιλής και ο ρωσικός παλλασίτης Seymchan είναι διαθέσιμοι σε λογικές τιμές. Ο πιο προχωρημένος συλλέκτης μπορεί να αρχίσει την αγορά με μικρά θραύσματα, προκειμένου να δείξει την εσωτερική δομή των μετεωριτών. Ο σιδερίτης Γαβαων (Ναμίμπια) είναι πολύ σταθερός μετά την κοπή, εμφανίζει ένα όμορφο κρυσταλλικό μοτίβο όταν έλθει σε επαφή με ένα ήπιο διάλυμα νιτρικού οξέος, και είναι ένα από τα αγαπημένα των συλλεκτών. Μετά από μερικά χρόνια, οι περισσότεροι λάτρεις τείνουν να αναπτύξουν μια περιοχή ειδικού ενδιαφέροντος και επικεντρώνονται στην συλλογή αυτών των μετεωριτών που κατέχουν μια ιδιαίτερη γοητεία. Εξερευνήστε το πεδίο, δείτε τι είναι διαθέσιμο, μιλήστε με εμπόρους και συλλέκτες, και κάντε την έρευνά σας. Υπάρχουν πολλά καλά βιβλία που θα σας βοηθήσουν να μάθετε για μετεωρίτες και τις συλλογές όπως ''The Field Guide to Meteors and Meteorites, O. Richard Norton & Lawrence A. Chitwood'' και ''The Art of Collecting Meteorites , Kevin Kichinka''.
Πού να αγοράσετε ένα μετεωρίτη;
Μια αναζήτηση στο Google με τη φράση "μετεωρίτες προς πώληση( meteorites for sale)''κατά τη θα σας δώσει 550.000 αποτελέσματα, έτσι υπάρχει αφθονία των επιλογών εκεί έξω στον κυβερνοχώρο.Η συμβουλή προς όλους τους συλλέκτες, ιδιαίτερα τους αρχάριους, είναι η εξής: Γνωρίστε την πηγή σας! Μετεωρίτες είναι ακριβοί και η καλή φήμη από έναν έντιμο έμπορο είναι ζωτικής σημασίας για την αγορά μας. Πολλά δείγματα είναι υψηλής αξίας όταν πωλούνται σε εξαιρετικά μικρές και λεπτές φέτες , ιδιαίτερα από την Σελήνη και τον Άρη. Ένα θραύσμα λίγο κάτω από ένα γραμμάριο ενός σεργκοτίτη από τον πλανήτη Άρη μπορεί να φαίνεται παρόμοιο με μια άμορφη μάζα τσιμέντου, γι 'αυτό είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε ότι προέρχεται από μια αξιόπιστη πηγή. Υπάρχουν πολλά πλαστά δείγματα και ψευδο- μετεωρίτες εκεί έξω, ιδιαίτερα στο eBay, έτσι ώστε είναι καλύτερα να αγοράζετε από έναν αξιόπιστο και έμπειρο αντιπρόσωπο, ο οποίος θα εγγυάται για την αυθεντικότητα των εμπορευμάτων του. Να προσέχετε τις αγορές από το eBay ιδιαίτερα τις καταχωρήσεις πλειστηριασμού. Τούτου λεχθέντος, το eBay μπορεί να είναι ένα καλό μέρος για να οικοδομήσουμε μια συλλογή από φθηνούς μετεωρίτες, αλλά αγοράστε από έναν προμηθευτή με ισχυρή φήμη. Η International Meteorite Collector’s Association (IMCA) , Διεθνής Ένωση Συλλεκτών Μετεωριτών διατηρεί υψηλά πρότυπα στην αγορά μετεωρίτη, και τα μέλη φέρουν τον λογότυπο της IMCA στις ιστοσελίδες τους. Είναι καλό να έχετε ως προϋπόθεση για αγορά από εμπόρους και μέλη της IMCA .Υπάρχουν περισσότεροι μετεωρίτες διαθέσιμοι προς πώληση σήμερα από οποιαδήποτε άλλη φορά στην ιστορία, έτσι και τώρα είναι μια μεγάλη στιγμή για να ξεκινήσετε τη δική σας προσωπική συλλογή διαστημικών βράχων.
Βρήκες έναν μετεωρίτη;
Θα πρέπει να απαντήσει κανείς λοιπόν θετικά στα παρακάτω ερωτήματα :
· Είναι η πέτρα ιδιαίτερα βαριά για το μέγεθος της ;
· Έλκεται η πέτρα ισχυρά από έναν μαγνήτη ;
· Παρουσιάζει η εξωτερική επιφάνεια του πετρώματος κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα; Όπως ότι μπορεί να είναι λεία και να παρουσιάζει κάποια εξωτερική μαυροειδούς- καφέ χρώματος κρούστα, ή μήπως αναγνωρίζεται κάποια βαθουλώματα πάνω στην επιφάνεια του πετρώματος; (regmaglypts)
· Παρουσιάζει το πέτρωμα μεταλλική λάμψη αν κόψουμε και γυαλίσουμε ένα μικρό κομμάτι από αυτό ή μήπως μπορούμε να διακρίνουμε στο κομμένο & γυαλισμένο τμήμα της επιφάνειάς του μεταλλικά ίχνη;
Τέλος αφού έχουμε εξετάσει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά γνωρίσματα θα πρέπει να αναφερθούμε επιγραμματικά και σε κάποια άλλα χαρακτηριστικά που δεν θα συναντήσουμε ποτέ σε έναν μετεωρίτη.
Έτσι κάθε πέτρωμα που παρουσιάζει φυσαλίδες στην επιφάνειά του δεν θα μπορούσε να είναι μετεωριτικής προέλευσης. Ακόμη πέτρες με τελείως λεία επιφάνεια και στρογγυλό σχήμα δεν μπορεί να είναι μετεωρίτες. Έχοντας κόψει ένα τμήμα από το πέτρωμα που θέλουμε να εξετάσουμε και έχοντας ανοίξει ένα παράθυρο στο εσωτερικό του, μπορούμε να κοιτάξουμε εάν υπάρχουν χόνδροι που μαζί με τα μεταλλικά ψήγματα αποτελούν ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των κοινών χονδριτών μετεωριτών, οι οποίοι αποτελούν και την πλειοψηφία ανάμεσα στους μετεωρίτες που μπορούμε να ανακαλύψουμε στον πλανήτη μας.
Σε περίπτωση που το πέτρωμα που έχεις βρει εκπληρεί τα περισσότερα ή όλα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, χρειάζεσαι μία αξιόπιστη αξιολόγηση από ένα μέλος του IMCA.
Γεωδίφης
Πηγές
1.Geoffery Notkin-κυνηγός μετεωριτών
2.Βικιπαίδεια
3.Geology.com
4. International Meteorite Collector’s Association (IMCA)
5.Ιστοσελίδα ,http://meteorites.gr/
