Παράκτια δέντρα θα μπορούσαν να μετριάσουν τις επιπτώσεις που προκαλούν τα τσουνάμι;
Ο αριθμός των νεκρών από το καταστροφικό τσουνάμι του 2004 της Ινδονησίας θα μπορούσε να είναι χαμηλότερος αν υπήρχε περισσότερη παράκτια βλάστηση, προτείνουν επιστήμονες με μια νέα μελέτη. Τα συμπεράσματα της μελέτης θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη καλύτερων στρατηγικών για την προστασία περιοχών που είναι επιρρεπείς σε τσουνάμι , ανέφεραν οι ερευνητές.
"Τα πρόσφατα γεγονότα στην Ιαπωνία και του σεισμού στην Χιλή του Φεβρουαρίου 2010 δείχνουν ότι οι απειλές αυτές εξακολουθούν να είναι πραγματικές και απαιτούν ετοιμότητα, " είπε ένας ερευνητής ο Georg Cadisch, γεωπόνος στο Πανεπιστήμιο του Hohenheim στη Στουτγάρδη της Γερμανίας.
Προηγούμενες έρευνες πρότειναν ότι η παράκτια βλάστηση, με τη μορφή των μαγκρόβιων δασών ή φυτειών καουτσούκ θα μπορούσε κατ 'αρχήν να χρησιμεύσει ως "βιοασπίδες" κατά τα τσουνάμι, και να περιορίσουν τις επιπτώσεις τους από την ενέργεια των δολοφόνων κυμάτων, μειώνοντας έτσι τις πλημμύρες και, κατά συνέπεια τα ανθρώπινα θύματα και τις υλικές ζημιές. Ωστόσο, «πολλές προηγούμενες μελέτες που υποστηρίζουν τις βιοασπίδες έχουν κατηγορηθεί για έλλειψη εμπειρικών στοιχείων," δήλωσε ο Cadisch. "Κάποιοι υποστηρίζουν ότι σχετικά με την προστασία που παρέχεται από την παράκτια βλάστηση μπορεί λειτουργήσει αποφρακτικά ή και να γίνει ακόμη και επικίνδυνη, παρέχοντας μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας."
Για να μάθουν περισσότερα, ο Cadisch και οι συνεργάτες του ανέπτυξαν υπολογιστικά μοντέλα προσομοίωσης των πιθανών επιπτώσεων από την αμυντική παράκτια βλάστηση κατά των κυμάτων τσουνάμι σε απόσταση 100 χιλιομέτρων κατά μήκος της δυτικής ακτής της περιοχής Aceh - στο νησί της Σουμάτρα ,Ινδονησίας- το σημείο γης που βρίσκεται πλησιέστερα προς το επίκεντρο του θανατηφόρου σεισμού του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό. Τα μοντέλα έλαβαν υπόψη τους παράγοντες όπως την παράκτια τοπογραφία, το ύψος κύματος και το πλάτος και το ύψος του δέντρου.
Τα μοντέλα έδειξαν ότι η απόσταση των χωριών και κατοικιών από την ακτή ήταν ο πιο σημαντικός παράγοντας στον καθορισμό της έκτασης της ζημίας από ένα τσουνάμι. Ακόμα, αποκάλυψε επίσης ότι η παράκτια βλάστηση μπορούσε να προστατεύσει τις τοπικές κοινότητες, μειώνοντας τα θύματα κατά μέσο όρο 5%. Δέντρα καφέ και κακάο μειώνουν τις απώλειες μόνο 3 %, ενώ τα φυσικά δάση μειώνουν τις απώλειες κατά 8% .
"Για πρώτη φορά, ήμασταν σε θέση να υπολογίσουμε τις δυνατότητες μετριασμού του κινδύνου από την παράκτια βλάστηση, από ένα πολύ μεγάλο τσουνάμι", δήλωσε ο Cadisch.
Επιπλέον, τα μοντέλα πρότειναν ότι όταν έχουμε ένα πυκνό δάσος ακριβώς πίσω από ένα χωριό τότε αυξάνονται οι απώλειες έως και κατά 6 %, και οι διαπιστώσεις επιβεβαιώνονται από αυτόπτες μάρτυρες από τσουνάμι, είπαν οι ερευνητές. "Αυτό ήταν πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι εξαιτίας της βλάστησης τα άτομα επιβράδυναν ενώ προσπάθησαν να διαφύγουν," Cadisch εξήγησε.
Τα συντρίμμια από αυτά τα δάση πιθανόν να συγκρούονται με το υλικό έκπλυσης των τσουνάμι παρασύροντας τους ανθρώπους από την ακτή, πρόσθεσε. Αντί πυκνή βλάστηση πίσω από οικισμούς, "θα ήταν καλύτερα να έχουμε αγρούς με ετήσιες καλλιέργειες και οδούς διαφυγής," Cadisch είπε.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι βιοασπίδες φαίνεται ότι έχουν μόνο περιορισμένη αποτελεσματικότητα σε μεγάλα τσουνάμι. "Πρόσθετες δράσεις κατάλληλης μείωσης του κινδύνου, όπως τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης πρέπει να εφαρμοστούν, " τόνισε ο Cadisch. "Μόνο ένας συνδυασμός αυτών των μέτρων θα παράσχει τη μείωση των κινδύνων και τον μετριασμό."
Η παράκτια βλάστηση θα πρέπει ιδανικά να λειτουργήσει ως κάτι περισσότερο από βιοασπίδες, ειδικά αν πρόκειται να υπάρξει τοπικό ενδιαφέρον και υποστήριξη για να γίνουν βιώσιμα τα έργα.
"Τα δέντρα μπορεί να προσφέρουν πολλαπλά οφέλη: τα φρούτα, το ξύλο, τη γονιμότητα του εδάφους , ενίσχυση των περιβαλλοντικών υπηρεσιών, βιοποικιλότητα, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Και μπορεί να είναι καλά σε συνδυασμό με τις καλλιέργειες τροφίμων για την ενίσχυση της ασφάλειας των τροφίμων και την ανθρώπινη ευημερία", δήλωσε ο Cadisch. "Για να είναι επιτυχή πρέπει να γίνουν αποδεκτά από τον τοπικό πληθυσμό και πρέπει να χωράνε στον πολιτισμό τους."
Γεωδίφης με πληροφορίες από τα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ
Ερείπια από ένα χωριό κοντά στην ακτή της Σουμάτρα, ως αποτέλεσμα του τσουνάμι που έπληξε τη Νοτιοανατολική Ασία ,26 Δεκεμβρίου του 2004. Φωτογραφία : Philip A. McDaniel