Η μέτρηση της ανόδου των βουνών
Τα βουνά αυτοί οι γίγαντες από πέτρα δεν μένουν αμετάβλητα με τον χρόνο. Και οι οροσειρές στον γεωλογικό χρόνο φθείρονται και μετά χάνονται. Οι βασικότεροι παράγοντες που παρεμβαίνουν σε αυτή την διαδικασία είναι η διάβρωση και η τεκτονική περιοχής.
Αν παρατηρήσετε την οροσειρά του Δίκαιου είναι δύσκολο να καταλάβετε πως αυτή μεταβάλλεται με τον χρόνο. Ωστόσο,για να κατανοήσουν καλύτερα αυτές τις διαδικασίες ερευνητικά κέντρα από διάφορα μέρη του πλανήτη έχουν τοποθετήσει σταθμούς μέτρησης GPS και μελετούν αυτές τις μεταβολές.
Μία έρευνα που έγινε πρόσφατα έδειξε πως τα δεδομένα 10 χρόνων με GPS που λαμβάνονται από τις Νότιες Άλπεις(όχι της Ευρώπης) της Νέας Ζηλανδίας έχουν βοηθήσει τους επιστήμονες να καθορίσουν πόσο γρήγορα μία οροσειρά αυξάνεται. Είναι η πρώτη φορά που στοιχεία καταγράφουν την κατακόρυφη κίνηση αυτής της οροσειράς.
"Δεν νομίζω ότι κάποιος έχει μελετήσει την κάθετη κίνηση που οφείλεται στην αφαίρεση του πάγου, έξω από μέρη όπως τον Καναδά. Ο λόγος που επέλεξε να χρησιμοποιήσει τις Νότιες Άλπεις είναι επειδή κινούνται πολύ γρήγορα", δήλωσε ο Peter Molnar του Πανεπιστημίου του Κολοράντο - Boulder .
Ο Μολνάρ και οι συνάδελφοί του, διαπίστωσαν ότι η κίνηση ήταν μεγαλύτερη κοντά στην κορυφή των βουνών , για λόγους τους οποίους όμως ο Molnar είπε ότι δεν μπορούσε να εξηγήσει . Εκεί η αύξηση καθορίστηκε σε περίπου σε 5 χιλιοστά, ετησίως κατά μέσο όρο. Όμως , οι ερευνητές ακόμη δεν είναι βέβαιοι αν αυτό το μεγάλο μέρος της αύξησης οφείλεται στις τεκτονικές μετακινήσεις των πλακών ή στη διάβρωση των κοιλάδων μεταξύ των βουνών.
Η Νέα Ζηλανδία καβαλικεύει την ινδο - αυστραλιανή και την τεκτονική πλάκα του Ειρηνικού - πλάκες του φλοιού της Γης, που συναντώνται και σέρνουν η μία την άλλη εδώ και εκατομμύρια χρόνια, θέτοντας τη χώρα σε μια ιδιαίτερα ενεργή περιοχή σεισμικής δραστηριότητας.
Η οροσειρά βρίσκεται κατά μήκος του οριζόντιου ρήγματος Alpine Fault . Η Ινδο - Αυστραλιανή πλάκα κινείται οριζόντια προς τα βορειοανατολικά την ίδια στιγμή που η πλάκα του Ειρηνικού πιέζει επάνω. Κατά τα τελευταία 45 εκατομμύρια χρόνια , η σύγκρουση έχει ωθήσει πετρώματα επάνω στην πλάκα του Ειρηνικού , που αποτελούν τις Νότιες Άλπεις .
Η οροσειρά εκτείνεται σε περίπου 450 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο , με ψηλότερη κορυφή το Aoraki /Mount Cook, που είναι επίσης το υψηλότερο σημείο της Νέας Ζηλανδίας με 3.754 μέτρα.
Για τη μέτρηση του πόσο γρήγορα αυτά τα βουνά ωθούνται επάνω, οι ερευνητές τοποθέτησαν τον εξοπλισμό τους σε διάφορες προεξοχές της οροσειράς - κάτι που δεν ήταν μία εύκολη εργασία ειδικά στις απομακρυσμένες περιοχές .
Το βασικά στοιχεία που έπρεπε να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό του πειράματος ήταν οι αντίξοες συνθήκες περιβάλλοντος και η μεγάλη απόσταση : μέχρι και 9 μέτρα βροχής στη δυτική ακτή , η οποία είχε την ικανότητα να καταστρέψει τον εξοπλισμό αν δεν είχε κατασκευαστεί ειδικά για αυτή την περίπτωση, χώρους μέχρι τα 2.000 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας που είναι πολύ ανεμώδεις και επίσης δέχονται μεγάλες ποσότητες χιονιού κάθε χρόνο ", δήλωσε ο Paul Deny του Πανεπιστημίου Otago στο Dunedin, Νέας Ζηλανδίας. Οι ερευνητές ήλπιζαν να προσδιορίσουν τι ακριβώς προκάλεσε αυτή οροσειρά να αυξηθεί τόσο γρήγορα όπως και πράγματι το έπραξε.
«Το κίνητρο μας ήταν να μάθουμε σε ποιο βαθμό επηρέασε την ανύψωση της οροσειράς η κίνηση των πλακών και σε ποιο βαθμό επηρέασε αυτή την διαδικασία η διάβρωση , " είπε ο Μολνάρ . " Στην Νέα Ζηλανδία οι ρυθμοί διάβρωσης είναι πολύ γρήγοροι . Αν κοιτάξει κανείς την κατακόρυφη κίνηση πρέπει να αναρωτηθεί ποια από αυτές τις επιδράσεις προκάλεσε αυτό . " Καθώς η διάβρωση βαθαίνει τις κοιλάδες που είναι διάσπαρτες στις Νότιες Άλπεις , η ανύψωση των βουνών αυξάνεται . Εξαιτίας αυτού , είναι δύσκολο για τις ερευνητικές ομάδες να καθορίσουν το πόσο κάθε παράγοντας από αυτούς συμβάλλουν στην κατακόρυφη κίνηση .
« Σχεδιάζουμε να επιστρέψουμε στο εγγύς μέλλον και να κάνουμε μια μέτρηση της βαρύτητας. Μία τέτοια έρευνα θα μπορούσε να μας δώσει απαντήσεις στο πόσο συμβάλλει η διάβρωση στην εν λόγω διαδικασία ανύψωσης, " είπε ο Μολνάρ .
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Geophysical Research Letters .
Φωτογραφία-Άποψη των Νότιων Άλπεων Νέας Ζηλανδίας και των πεδιάδων Christchurch . Πηγή : stock.xchng