Ο παλαιότερος κρατήρας πρόσκρουσης στον κόσμο;
Βρέθηκε ο παλαιότερος κρατήρας πρόσκρουσης στον κόσμο, που ξαναγράφει την αρχαία ιστορία της Γης.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Curtin ανακάλυψαν τον παλαιότερο γνωστό κρατήρα πρόσκρουσης μετεωρίτη στον κόσμο, ο οποίος θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει σημαντικά την κατανόησή μας για την προέλευση της ζωής και το πώς διαμορφώθηκε ο πλανήτης μας.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Curtin ανακάλυψαν τον παλαιότερο γνωστό κρατήρα πρόσκρουσης μετεωρίτη στον κόσμο, ο οποίος θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει σημαντικά την κατανόησή μας για την προέλευση της ζωής και το πώς διαμορφώθηκε ο πλανήτης μας.
Η ομάδα από το Curtin's School of Earth and Planetary Sciences και το Geological Survey of Western Australia (GSWA) ερεύνησε στρώματα βράχου στον Θόλο του Βόρειου Πόλου - μια περιοχή της περιοχής Pilbara της Δυτικής Αυστραλίας - και βρήκε στοιχεία μεγάλης πρόσκρουσης μετεωρίτη πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Tim Johnson , από το Πανεπιστήμιο Curtin, είπε ότι η ανακάλυψη αμφισβήτησε σημαντικά τις προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με την αρχαία ιστορία του πλανήτη μας.
«Πριν από την ανακάλυψή μας, ο παλαιότερος κρατήρας πρόσκρουσης ήταν 2,2 δισεκατομμυρίων ετών, επομένως αυτός είναι μακράν ο παλαιότερος γνωστός κρατήρας που βρέθηκε ποτέ στη Γη», είπε ο καθηγητής Τζόνσον.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν τον κρατήρα χάρη στους «κώνους θραύσης», χαρακτηριστικοί βραχώδεις σχηματισμοί που σχηματίστηκαν μόνο κάτω από την έντονη πίεση μιας πρόσκρουσης μετεωρίτη.
Οι κώνοι θραύσης στην τοποθεσία, περίπου 40 χιλιόμετρα δυτικά του Marble Bar στην περιοχή Pilbara της WA, σχηματίστηκαν όταν ένας μετεωρίτης χτύπησε στην περιοχή με ταχύτητα άνω των 36.000 χλμ./ώρα.
Αυτό θα ήταν ένα σημαντικό πλανητικό γεγονός, με αποτέλεσμα έναν κρατήρα πλάτους άνω των 100 χιλιομέτρων που θα είχε στείλει συντρίμμια σε όλη την υδρόγειο.
«Γνωρίζουμε ότι οι μεγάλες κρούσεις ήταν συνηθισμένες στο πρώιμο ηλιακό σύστημα από την εξέταση της Σελήνης», είπε ο καθηγητής Τζόνσον.
Σχηματική στρωματογραφική απόθεση μέσω του κρατήρα του Θόλου του Βόρειου Πόλου και της υπερκείμενης ακολουθίας.
«Μέχρι τώρα, η απουσία οποιωνδήποτε πραγματικά αρχαίων κρατήρων σημαίνει ότι αγνοούνται σε μεγάλο βαθμό από τους γεωλόγους.
«Αυτή η μελέτη παρέχει ένα κρίσιμο κομμάτι του παζλ της ιστορίας των επιπτώσεων της Γης και υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχουν πολλοί άλλοι αρχαίοι κρατήρες που θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν με την πάροδο του χρόνου».
Ο συν-επικεφαλής συγγραφέας καθηγητής Κρις Κίρκλαντ , επίσης από τη Σχολή Κέρτιν για τη Γη και τις Πλανητικές Επιστήμες , είπε ότι η ανακάλυψη έριξε νέο φως στο πώς οι μετεωρίτες διαμόρφωσαν το πρώιμο περιβάλλον της Γης.
«Η αποκάλυψη αυτής της πρόσκρουσης και η εύρεση περισσότερων από την ίδια χρονική περίοδο θα μπορούσε να εξηγήσει πολλά για το πώς ξεκίνησε η ζωή, καθώς οι κρατήρες πρόσκρουσης δημιούργησαν περιβάλλοντα φιλικά προς τη μικροβιακή ζωή, όπως πισίνες ζεστού νερού», είπε ο καθηγητής Kirkland.
«Επίσης, βελτιώνει ριζικά την κατανόησή μας για τον σχηματισμό του φλοιού: η τεράστια ποσότητα ενέργειας από αυτή την πρόσκρουση θα μπορούσε να έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση του πρώιμου φλοιού της Γης σπρώχνοντας ένα μέρος του φλοιού της Γης κάτω από ένα άλλο ή αναγκάζοντας το μάγμα να ανέβει από το βάθος του μανδύα της Γης προς την επιφάνεια.
«Μπορεί ακόμη και να συνέβαλε στον σχηματισμό των κρατονιών, οι οποίοι είναι μεγάλες, σταθερές χερσαίες μάζες που έγιναν το θεμέλιο των ηπείρων».
«Ένας Παλαιοαρχικός κρατήρας πρόσκρουσης στο Pilbara Craton της Δυτικής Αυστραλίας» δημοσιεύτηκε στο Nature Communications .
Γεωδίφης με πληροφορίες από eurekalert
A Paleoarchaean impact crater in the Pilbara Craton, Western Australia, Nature Communications (2025). DOI: 10.1038/s41467-025-57558-3. www.nature.com/articles/s41467-025-57558-3
https://www.curtin.edu.au/news/media-release/worlds-oldest-impact-crater-found-rewriting-earths-ancient-history/
https://www.eurekalert.org/news-releases/1075975
https://phys.org/news/2025-03-world-oldest-meteorite-impact-crater.html
