Ηφαιστειακό ποπ κορν από το Λαγκάδι της Αγρέλας

Περλίτης σε φυσική μορφή από το Δυτικό Γυαλί, ηλικίας 27000-30000 χρόνων. Θεωρείται η μεταλλική εκδοχή του ποπ κορν, που όμως θερμαίνεται από ένα διώροφο ψηλό «popper» αντί για φούρνο μικροκυμάτων ή την κουζίνα σας.Έλαβε το όνομά του λόγω της μαργαριταρένιας λάμψης και υφής του.

Τα λευκά σωματίδια που συχνά βλέπετε στο έδαφος σε φυτά περιέχουν πιθανότατα περλίτη. Μερικές φορές τα πλαστικά σωματίδια χρησιμοποιούνται στο χώμα των φυτών σε γλάστρες. Για να μάθετε αν είναι πλαστικό  ή περλίτης, συνθλίψτε ένα κομμάτι. Αν μετατραπεί σε αμμοχαλικώδες, είναι περλίτης. Αν απλώνεται, είναι πλαστικό.

Χρησιμοποιήθηκε από τους αρχαίους ΄Έλληνες, είναι ο διάβαρος λίθος του Θεοφράστου. Διάφορα ονόματα χρησιμοποιήθηκαν για να περιγράψουν το ορυκτό, αλλά το 1822 αναφερόταν ως «περλίτης».Οι πρώιμες ερευνες του διεξήχθησαν στην Ιαπωνία το 1929. Στα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του 1930, πολλοί άνθρωποι εργάζονταν στην Αμερική για να βρουν χρήσεις για το υλικό. Το 1938, ξεκίνησαν πειράματα στην Superior Arizona από τον L. Lee Boyer, ο οποίος αργότερα εκείνο το έτος υπέβαλε αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για μια διαδικασία επέκτασης του περλίτη και μετατροπής του σε μονωτικό ή πυρίμαχο υλικό.Πριν από το 1950, ο περλίτης ήταν σχεδόν άγνωστος στο παγκόσμιο εμπόριο.

Πρόκειται για λευκό άμορφο ηφαιστειακό γυαλί με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό. Περιέχει κάλιο και νάτριο.Σχηματίστηκε από την ενυδάτωση του οψιδανού -με την απότομη ψύξη όξινης ρυολιθικής λάβας και στεροποίηση της παγιδεύοντας νερό στη μάζα του. Ο περλίτης που σχηματίζεται από ιξώδη λάβα, περιέχει μεταξύ 2 και 5%  νερό.

Παρόλο που συζητείται η ακριβής διαδικασία σχηματισμού του, θεωρείται ότι η λάβα που σχημάτισε τον περλίτη εναποτέθηκε και ψύχθηκε κοντά στην επιφάνεια και ενυδατώθηκε με την πάροδο του χρόνου. Η ελαφρόπετρα σχετίζεται στενά με τον περλίτη στη σύνθεση, αλλά, λόγω του εκρηκτικού τρόπου με τον οποίο σχηματίζεται η ελαφρόπετρα, η ταχεία ψύξη της λάβας εισάγει τον αέρα και γίνεται πολύ λιγότερο πυκνή από τον περλίτη.

Έχει την ασυνήθιστη ιδιότητα να διογκώνεται όταν φτάσει τους 850-900 °C.Το νερό που είναι παγιδευμένο στην δομή του, διαφεύγει και αυτό δημιουργεί τη διόγκωση του σε αφρώδη μάζα κατά 10-20 φορές.

Οι κόκκοι του διογκωμένου περλίτη, περιέχουν κλειστές κυψέλες αέρα, ως μικροσκοπικές γυάλινες φυσαλίδες γι΄ αυτό εμφανίζει υψηλό πορώδες.Οι μικροσκοπικές φυσαλίδες σε κόκκους περλίτη απορροφούν και συγκρατούν νερό και αέρα. Εξαιτίας αυτής της συμπεριφοράς, αποτελεί εξαιρετικό θερμομονωτικό και ηχομονωτικό υλικό ενώ ανθίσταται και στη διείσδυση του νερού. Χρησιμοποιείται επίσης από τη βιομηχανία εκρηκτικών,στα καλλυντικά ως απορροφητικό, καλλιέργειες, βιομηχανία ενδυμάτων, κηπουρική για την διατήρηση της υγρασίας κά .

Ο περλίτης δεν αναφέρεται ως καρκινογόνος από το IARC, NTP, ACGIH, OSHA ή California Prop, αν και ορισμένα εμπορικά προϊόντα του μπορεί επίσης να περιέχουν πολύ μικρή ποσότητα χαλαζία, η οποία αναφέρεται ως καρκινογόνος ουσία.  

Θεωρείται ενοχλητική σκόνη από τις υπηρεσίες, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τον έλεγχο της σκόνης του περλίτη. Συνιστάται η προστασία των ματιών και του στόματος για να αποφευχθεί η κατάποση της σκόνης. Η σκόνη περλίτη μπορεί να επιδεινώσει τις υπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις και να προκαλέσει ερεθισμό στα μάτια. 

Γεωδίφης

Πηγές:

1. Earth Magazine

2. Ο μύθος των Κώων για το ακρωτήριο Χελώνη