Όταν δυο τεκτονικές πλάκες συγκλίνουν

Όταν δυο τεκτονικές πλάκες συγκλίνουν, τότε κάποια στιγμή η βαρύτερη αρχίζει να βυθίζεται κάτω από την ελαφρύτερη, μπαίνοντας μέσα στο μανδύα σε βάθος έως και 600-700 km. 

Η πλάκα που βυθίζεται αρχίζει να λιώνει, κι επειδή το υλικό της είναι ελαφρύτερο από αυτό του μανδύα ανεβαίνει ως μάγμα, λόγω της άνωσης, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ηφαιστείων πίσω από την περιοχή σύγκλισης. 

Εκεί όπου ανυψώνεται η πλάκα δημιουργείται το νησιωτικό τόξο, λόγω της πίεσης που δέχεται από την καταβυθιζόμενη πλάκα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ενός αρχιπελάγους νησιών, σε καμπυλωτή διάταξη. Το ελληνικό νησιωτικό τόξο είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διαδικασίας που γίνεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια. 

Η περιοχή σύγκλισης της Αφρικανικής με την Ευρασιατική πλάκα δίνει πληθώρα σεισμών κατά μήκος της ζώνης σύγκλισης .Σε απόσταση 150 χλμ. από την ζώνη καταβύθισης διατάσσονται τα ηφαιστειακά κέντρα των Μεθάνων-Σαντορίνης-Μήλου-Νισύρου& Κω. 

Με ραδιοχρονολογήσεις υπολογίστηκε η ηλικία του ηφαιστειακού τόξου σε 2,5 εκ.χρόνια. Η καταβύθιση κατά μήκος του ελληνικού τόξου συμβαίνει εδώ 60 εκ.χρόνια.Ωστόσο, το νότιο τμήμα της Κρήτης βρίσκεται σε άμεση επαφή με το ηπειρωτικό τμήμα (υφαλοκρηπίδα) της Αφρικανικής πλάκας γεγονός που δείχνει ότι το στάδιο συμπίεσης έχει ολοκληρωθεί και ότι βρισκόσμαστε στις πρώτες φάσεις του σταδίου της τελικής σύγκρουσης .

Το έργο της τεκτονικής των πλακών του πλανήτη θεωρείται πολύμορφο και πολύπλοκο. 

Αντικείμενο έρευνας και μελέτης αυτής είναι η δομή του στερεού φλοιού της Γης. Ωστόσο εκτός από την παγκόσμια τεκτονική πολύ σημαντική είναι και η τοπική που ερευνά τις τοπικές γεωλογικές διαταράξεις της στρώσης των διαφόρων πετρωμάτων, τον τρόπο με τον οποίο συνέρχονται αυτά, τις συνθήκες γένεσης των βουνών, των λεκανών καθώς και άλλες μεταβολές που συντείνουν στη διαμόρφωση του φυσικού τοπίου, στη μορφή που βρίσκεται σήμερα. 

Από τη δράση των διαφόρων φυσικών δυνάμεων, τα πετρώματα δεν βρίσκονται πάντα στη θέση της αρχικής δημιουργίας τους, αλλά έχουν μετακινηθεί ή μετακινούνται. Από την οριζόντια θέση στην οποία αρχικά τα περισσότερα απ΄ αυτά βρίσκονταν, μεταγενέστερα υπέστησαν διάφορες μεταβολές με συνέπεια σήμερα να εμφανίζονται με κλίσεις μεγάλες ή μικρές, με περίεργες πτυχώσεις ή και με μεγάλες ανορθώσεις, πολλές φορές ακόμη και αντεστραμμένα, όπου τότε διαπιστώνονται αρχαιότερα στρώματα να βρίσκονται πάνω από νεότερα. 

Η τεκτονική όχι μόνο από θεωρητικής άποψης αλλά και από πρακτικής, βοηθά στην ανακάλυψη εντός του υπεδάφους ορυκτών, υπογείων υδάτων κ.λπ.

Γεωδίφης