Το ρήγμα πίσω από την καταστροφική πλημμύρα της Κολομβίας

Εικόνα πλήρους καταστροφής.Το ρήγμα Mocoa[κόκκινη γραμμή]. Κάτω ο αρχαίος μαίανδρος [κόκκινη γραμμη].

Την περασμένη εβδομάδα, οι έντονες βροχοπτώσεις στην Κολομβία είχαν ως αποτέλεσμα καταστροφικές κατολισθήσεις και χείμαρρους λάσπης στην πόλη Mocoa. Μέχρι στιγμής 254 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ υπάρχουν πολλοί αγνοούμενοι.

Η χειρότερη φυσική καταστροφή που εκδηλώθηκε στη χώρα εδώ και χρόνια εκδηλώθηκε όταν ποτάμια παραβίασαν τα αναχώματα τους, μεταφέροντας βράχους και  δέντρα μέσα από την πόλη των 40.000 κατοίκων. Επειδή το μοιραίο γεγονός συνέβη το βράδυ, πολλοί άνθρωποι ήταν στα σπίτια τους, όταν αυξημένες ροές νερού πέρασαν μέσα από την πόλη, καταστρέφοντας σπίτια και παρασύροντας μακριά αυτοκίνητα.

Στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος του Ρίο Κακέτα στα ανατολικά, η Mocoa δεν φαίνεται να διατρέχει κίνδυνο πλημμύρας. Λόγω της επίδρασης αυτής της πλημμύρας που είχε για τη χώρα, και ίσως η απροσδόκητη φύση της, μια πιο προσεκτική ματιά εξηγεί γιατί η Mocoa είναι επιρρεπής σε πλημμύρες.

Η Mocoa διασχίζεται από τον ομώνυμο ποταμό, που πηγάζει από την Ανατολική Cordillera των Κολομβιανών Άνδεων. Εδώ, οροσειρές έχουν ανυψωθεί από την δράση του ανάστροφου ρήγματος Mocoa. Διαδοχικοί σεισμοί ίσως για πάνω από ένα εκατομμύριο χρόνια, από το ρήγμα έχουν επανειλημμένα ανυψώσει την μπροστινή οροσειρά και βυθίσει τη λεκάνη προς τα νότια. Αυτό το γεγονός έχει αλλάξει την κλίση στο κύριο κανάλι ροής, εμποδίζοντας την εκροή του από την οροσειρά στις πεδιάδες. Εδώ και αρκετό χρόνο το νερό του ρεύματος διαβρώνει και εμβαθύνει την κοιλάδα του μέχρι να σχηματίσει ένα συνεχές κοίλο προφίλ, διαγράφοντας την επίδραση των αρχαίων διαρρήξεων.

Κάθε οροσειρά μπροστά από το ρήγμα διασχίζεται από ένα ρεύμα, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένας ανταγωνισμός μεταξύ της ικανότητας του ρήγματος να ανυψώνει την οροσειρά, και την ικανότητα του ρεύματος να διαβρώσει το κανάλι της. Σε ξηρές, τεκτονικές περιόδους, το ρήγμα συνήθως κερδίζει ενώ σε υγρές περιόδους ή όταν τα ρήγματα έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά ολίσθησης, το ρεύμα κερδίζει.

Παρά το καταπράσινο περιβάλλον, κοντά στην Mocoa, το ρήγμα έχει επικρατήσει, με την μπροστινή οροσειρά να έχει ανυψωθεί κατά μήκος του ρήγματος. Το αποτέλεσμα στην κοιλάδα του ποταμού, εμφανίζεται από τις αναβαθμίδες του ποταμού, που είναι πιο κοντά στο ρέμα, όπως προσεγγίζει κανείς το ρήγμα.

Εξετάζοντας τον ποταμό Mocoa στο Google Earth, μπορούμε να παρατηρήσουμε γιατί τα ενεργά και εγκαταλελειμμένα κανάλια του ποταμού κάνουν την πόλη επιρρεπή σε πλημμύρες. Είναι επίσης προφανές σε μας ότι η πόλη είναι χτισμένη σε εγκαταλελειμμένο (πρώην) μαιάνδρο του ποταμού που δεν είναι πολύ υψηλότερος από το τρέχον κανάλι. Αυτό κάνει την πόλη πιο επιρρεπή σε πλημμύρες. Όταν ένα ποτάμι φτάνει στο στάδιο της υπερχείλισης, είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν τα μονοπάτια ελάχιστης αντίστασης, που στην προκειμένη περίπτωση ήταν το ανατολικό τμήμα της πόλης.

Τι, ήταν αυτό που προκάλεσε την πλημμύρα; Αρκετό νερό στη λεκάνη απορροής του ποταμού Mocoa. Δεύτερον, το ρήγμα Mocoa, το οποίο έχει δημιουργήσει μια τοπικά επίπεδη περιοχή και έχει διαταράξει το βάθος του καναλιού του ποταμού. Και, τέλος, η οικοδόμηση μιας πόλης πάνω σε παλιούς μαιάνδρους του ποταμού, αποθέσεις του ποταμού από το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν.

Γεωδίφης

Πηγές

1.temblor.net/

2.New York Times