Τα άλματα των ρηγμάτων

Το τοιχίο που χτίστηκε από τους επιστήμονες, ακριβώς απέναντι από το ρήγμα Alpine Fault.

Το «γλίστρημα» των σκελών ενός ρήγματος συχνά δημιουργεί το στιγμιαίο συμβάν που είναι ο σεισμός. Ο ρόλος των ενεργών ρηγμάτων σ' αυτή τη διαδικασία και ο τρόπος της διάρρηξης δεν είναι απόλυτα γνωστοί και αποτελούν σήμερα ένα πεδίο εντατικής έρευνας. Οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν σχέσεις μεταξύ της επιφανειακής εμφάνισης των ρηγμάτων και των αντίστοιχων επιφανειακών σεισμών που οφείλονται σ' αυτά. Τις περισσότερες φορές το ρήγμα συνοδεύεται από μετάπτωση, δηλαδή άνοδο ή κάθοδο του ενός σκέλους ως προς το άλλο. Η σχετική υψομετρική διαφορά μεταξύ των δύο σκελών ονομάζεται άλμα του ρήγματος.

Το Alpine Fault είναι ένα 800 χιλιομέτρων ρήγμα που εκτείνεται κατά μήκος του δυτικού άκρου των Νότιων Άλπεων από το Marlborough στο Μίλφορντ Σάουντ στην Ν.Ζηλανδία.Το ρήγμα χωρίζεται σε διάφορα τμήματα, ανάλογα με τις αλλαγές στην τεκτονική δομή και την σεισμική ιστορία κατά μήκος του ορίου των πλακών.

Στο βόρειο άκρο του Alpine Fault συναντάται η ζώνη διάρρηξης του Marlborough όπου παρατηρείται ένα μεγάλο ποσοστό από την συνολική ολίσθηση του τεράστιου ρήγματος. Η σεισμική ιστορία στην περιοχή μας δείχνει πώς αυτά τα ρήγματα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Το 1964, ένα τοιχίο από μπετόν χτίστηκε κατά μήκος ενός τμήματος μιας μάντρας δίπλα στον ποταμό Maruia, κοντά στην τοποθεσία Springs Junction (βλέπε κίτρινη κουκίδα στο χάρτη παραπάνω). Το τοιχίο έχει 24 μέτρα μήκος, περίπου 1,5 μέτρα ύψος, και εκ πρώτης όψεως φαίνεται να μην έχει γίνει για κάποιο ιδιαίτερο σκοπό, στέκεται μόνο του και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλη δομή εδώ και 50 χρόνια.

Το τοιχίο χτίστηκε από τους επιστήμονες, ακριβώς απέναντι από το ρήγμα Alpine Fault, καθώς ήθελαν να ελέγξουν τις σταδιακές κινήσεις που είναι δυνατόν να καταγραφούν από την αργή πλάγια ολίσθηση κατά μήκος του ρήγματος. Όπως μπορείτε να δείτε - δεν έχει υποστεί καμία ζημία από κίνηση, από τότε που κατασκευάστηκε. Αυτή η ξεκάθαρη διαπίστωση, συνάδει με τα όσα γνωρίζουμε σήμερα δηλαδή ότι τα περισσότερα ενεργά ρήγματα στην Νέα Ζηλανδία είναι κλειδωμένα. Δεν έρπουν σταδιακά από τις εκδηλώσεις διάρρηξης, αλλά κάνουν ξαφνικές αλλαγές από τις κινήσεις τους - κατά τη διάρκεια των σεισμών.

Ακριβώς δίπλα στο πειραματικό τοίχο, υπάρχει ένα κατάφυτο κανάλι ρέματος που έχει μετατοπιστεί λοξά περίπου 10 μέτρα κατά μήκος της γραμμής του ρήγματος.

Πριν από μερικά χρόνια, μια σειρά από λάκκοι ανασκάφτηκαν για να εκτιμήσουν την ηλικία των μετατοπίσεων κάποιων χαρακτηριστικών του ποταμού. Σε ένα λάκκο βρέθηκε ένα κομμάτι ξύλο θαμμένο και στη συνέχεια η ραδιοχρονολόγηση του, έδειξε ότι η επιφάνεια είναι περίπου 1200 ετών. Αυτό σημαίνει ότι έχουν συμβεί 10 μέτρα μετατόπισης αυτό το διάστημα, με ετήσιο ρυθμό ολίσθησης (ποσοστό κίνησης) του αλπικού ρήγματος περίπου 8 χιλιοστά σε αυτήν τη θέση. Αυτό αντιστοιχεί με περίπου 27 χιλιοστά ανά έτος για τα κεντρικά και νότια τμήματα του ρήγματος Alpine Fault, νοτιότερα.

Η τελευταία ρήξη εδώ στην τοποθεσία Springs Junction έγινε περίπου το 1600 μ.Χ. Και έχει καταγραφεί σε ένα κοντινό ποτάμι με μία μετατόπιση κατά περίπου 1,5 μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον δύο σεισμοί θα έχουν δώσει τα 10 μέτρα μετατόπισης του καναλιού ροής.

Γεωδίφης

Πηγές:

1. juliansrockandiceblog

2. geo.auth.gr,ΑΠΘ

3. Βικιπαίδεια

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Το ρήγμα συνοδεύεται από μετάπτωση, δηλαδή άνοδο ή κάθοδο του ενός σκέλους ως προς το άλλο. Η σχετική υψομετρική διαφορά μεταξύ των δύο σκελών ονομάζεται άλμα του ρήγματος.

Τοποθεσία Springs Junction , κίτρινη κουκίδα.

Το τοιχίο δεν έχει υποστεί καμία ζημία από κίνηση, από τότε που κατασκευάστηκε.

Δίπλα στο πειραματικό τοίχο, υπάρχει ένα κανάλι ρέματος που έχει μετατοπιστεί λοξά περίπου 10 μέτρα κατά μήκος της γραμμής του ρήγματος.

Χαράδρα του ρήγματος Alpine.

Alpine Fault ένα 800 χιλιομέτρων ρήγμα,Ν.Ζηλανδία.

Στο βόρειο άκρο του Alpine Fault ,η ζώνη διάρρηξης του Marlborough.