Πώς μπορεί να χαλάσει το Σαββατοκύριακο σας από μία βίαιη και ξαφνική έκρηξη;
Το Σάββατο το πρωί μία ξαφνική και βίαιη έκρηξη συνέβη στο Όρος Ontake(Ιαπωνία). Την στιγμή της έκρηξης στην κορυφή του Ontake, βρίσκονταν περιπατητές που ήλθαν αντιμέτωποι και επέζησαν οι περισσότεροι από την ηφαιστειακή σκόνη και τις πυροκλαστικές ροές του ηφαιστείου.
Η έκρηξη σημειώθηκε ένα όμορφο μεσημέρι,καθώς τουλάχιστον 250 πεζοπόροι βρίσκονταν στην κορυφή του ηφαιστείου απολαμβάνοντας το Σαββατοκύριακο τους.
Μέχρι στιγμής αναφέρθηκαν τουλάχιστον 40 τραυματίες σε περιοχές όπου οι ομάδες διάσωσης δεν μπόρεσαν να φτάσουν, ενώ αγνοούνται περίπου 8. Στις ερχόμενες ώρες, αυτοί οι αριθμοί μπορεί να ενημερωθούν για να συμπεριλάβουν και θανάτους.
Αυτή είναι μία από εκείνες τις φορές που αισθάνομαι εντελώς αμήχανος: μπορώ να εξηγήσω τι συνέβη και γιατί, αλλά αυτό δεν βοηθά τίποτα την συγκεκριμένη στιγμή.
Το ηφαίστειο είναι ένας δημοφιλής προορισμός για θρησκευτικό προσκύνημα, και πολλοί περιπατητές ήταν έξω όταν εκδηλώθηκε η έκρηξη. Οι παραπάνω φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν στο twitter κοντά στο ηφαίστειο λίγο πριν την έκρηξη. Κάποιος χρήστης του twitter δεν έχει τοποθετήσει τα μηνύματα από την έκρηξη. Ελπίζω να έχει επιβιώσει.
Η έκρηξη ξεκίνησε στις 11:53 πμ,τοπική ώρα. Οι κάμερες του ηφαιστείου ζωντανά κατέλαβαν μια πυροκλαστική ροή στην νότια πλευρά του ηφαιστείου.
Η Ιαπωνία βρίσκεται στο όριο όπου 3 τεκτονικές πλάκες -η Ευρασιατική ηπειρωτική πλάκα,των Φιλιππίνων & του Ειρηνικού ωκεανού-βυθίζονται.
Καθώς οι πυκνότερες ωκεάνιες πλάκες καταβυθίζονται κάτω από την ηπειρωτική πλάκα χαμηλής πυκνότητας, το νερό από τα κορεσμένα ιζήματα μειώνει το σημείο τήξεως των γύρω βράχων. Αυτό το μάγμα που παράγεται, τροφοδοτεί μια σειρά από ηφαίστεια στο όριο της πλάκας.
Τα ηφαίστεια μπορεί να παράγουν ήπιες, διαχυτικές εκρήξεις, όπως αυτές στην Χαβάη , ή εκρηκτικούς εφιάλτες όπως το Όρος της Αγίας Ελένης, το Κρακατόα, ο Βεζούβιος , και το Όρος Pinatubo . Η γεωχημεία τους μας προειδοποιεί για το είδος της έκρηξης το οποίο είναι δυνατόν να δώσουν. Τα ηφαίστεια με λάβες πλούσιες σε πυρίτιο, ξεσπάνε βίαια. Ηφαίστεια με λάβες φτωχές σε διοξείδιο του πυριτίου επιτρέπουν να διαφύγει το αέριο και εκρήγνυνται απαλά. Ενώ οι λεπτομέρειες και οι εξαιρέσεις μπορεί να κάνουν τα πράγματα πιο περίπλοκα , ο γενικός κανόνας είναι ότι τα ηφαίστεια πάνω σε ωκεάνιες τεκτονικές πλάκες είναι ήπια, και τα ηφαίστεια κατά μήκος του ωκεανού-ηπειρωτικού ορίου είναι βίαια.
Κατά μήκος του τεκτονικού ορίου στην Ιαπωνία, το λιωμένο μάγμα από την υποβυθιζόμενη ωκεάνια πλάκα ξεκινά με φτωχό πυρίτιο. Όμως, καθώς ανεβαίνει μέσω του ηπειρωτικού φλοιού, εμπλουτίζεται με διοξείδιο του πυριτίου και όταν ξεσπάσει παράγει θεαματικές βίαιες εκρήξεις. Αυτές οι εκρήξεις διαμορφώνουν το όμορφο και μεταβαλλόμενο τοπίο της Ιαπωνίας με κωνικά στρωματοηφαίστεια όπως το Φούτζι και το όρος Ontake.
Η γεωχημεία των στρωματοηφαιστείων οδηγεί άμεσα όλα τα άλλα χαρακτηριστικά τους. Παχιές ροές λάβας με υψηλό ιξώδες παράγουν απότομα, κωνικά ηφαίστεια σε σύγκριση με τα απαλά στρογγυλεμένα ασπιδωτά ηφαίστεια από λάβα με λιγοστό πυρίτιο. Το μάγμα πλούσιο σε πυρίτιο παράγει ανοιχτόχρωμα πετρώματα, σιγά-σιγά κρυσταλλώνει σε ροζ και γκρι γρανίτη με άφθονο χαλαζία και άστριο, αντί τους σκούρους βασάλτες και γάββρους. Αλλά η πιο οδυνηρή και προφανής διαφορά είναι στις βίαιες, επικίνδυνες εκρήξεις που παράγονται, από λάβες πλούσιες σε πυρίτιο.
Παγιδευμένο αέριο στην λάβα που είναι πλούσια σε πυρίτιο δίνει εκρηκτικές εκρήξεις με πανύψηλα σύννεφα και τέφρα με εξαιρετικά ξαφνικές ροές πυροκλαστικών. Παράγουν ακόμα και ηφαιστειακές βόμβες, από λάβα που εκτινάσσονται από τον κρατήρα για να προσγειωθούν ως αεροδυναμικά βλήματα οπουδήποτε σε απόσταση κάποιων χιλιομέτρων από την έκρηξη.
Βαριά, δηλητηριώδη αέρια διαρρέουν από το έδαφος, το οποίο βυθίζεται σε καταθλίψεις και κοιλάδες και αθόρυβα, σχεδόν αόρατα πνίγουν όποιον βρεθεί κοντά τους. Η έκρηξη μπορεί να ενισχυθεί από lahars: ξαφνικές κατολισθήσεις με λάσπη και συντρίμμια. Ενισχυμένες από το ξαφνικό και γρήγορο λιώσιμο του χιονιού, τα lahars είναι εξαιρετικά καταστροφικά, φτάνουν μακριά και θάβουν οτιδήποτε έχει την ατυχία να είναι προς τα κάτω. Οι εκρήξεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν κατολισθήσεις καθώς αδειάζει ο θάλαμος μάγματος, και αναδιανέμεται από την πίεση αποσταθεροποιώντας τις πλαγιές των βουνών.
Αυτή η φρικτή συλλογή κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων πυροκλαστικών ροών, τέφρα, και πυροκλαστικών βομβών είναι ακριβώς ότι συνέβη στο Όρος Ontake.
Είναι απίστευτο, μερικοί πεζοπόροι στην περιοχή ήταν μάρτυρες όχι μόνο της έκρηξης και επέζησαν, αλλά κατέγραψαν αυτό το τρομερό και μοναδικό συμβάν.
Οι πυροκλαστικές ροές είναι τρομακτικές: είναι απίστευτα γρήγορες υπέρθερμες ηφαιστειακές ροές με σύννεφα δηλητηριωδών αερίων που μπορεί να ταξιδέψουν μεγάλες αποστάσεις σε εξωφρενικές ταχύτητες. Η μόνη μου συμβουλή επιβίωσης αν δείτε κάποιες από αυτές να έρχονται προς το μέρος σας είναι, "Να είστε κάπου αλλού." Αυτοί οι άνθρωποι είναι τόσο, μα τόσο τυχεροί που είναι ζωντανοί''.
Αρκετοί πεζοπόροι κατάφεραν να καταφύγουν σε μια καλύβα. Κάποιος χρήστης του twitter που ήταν στην πεζοπορία κοντά στο ηφαίστειο κατά τη στιγμή της έκρηξης, περιέγραψε την έκρηξη σαν ξαφνικό σκοτάδι, η έκρηξη είχε μπλοκάρει όλο το φως με αποτέλεσμα να τους αφήσει στο απόλυτο σκοτάδι. Μοιράστηκαν τις φωτογραφίες που θα δείτε μαζί μας, ενώ έχουν καταφύγει σε μια καλύβα με άλλους πεζοπόρους. Οι επιζώντες περπάτησαν έξω καθώς η τέφρα εξακολουθούσε να πέφτει.
Η θερμότητα από το μάγμα καθώς αυξανόταν μέσα στο ηφαίστειο έλιωνε το επιφανειακό χιόνι, προσθέτοντας το στην υπάρχουσα απορροή του νερού. Η ηφαιστειακή στάχτη και το νερό είναι τόσο πυκνά και μετατρέπουν τις τοπικές ροές σε αδιαφανείς &λευκές με αιωρούμενα ιζήματα.
Μόλις απομακρύνθηκαν και έφτασαν στον δρόμο, συλλέχθηκαν από ομάδες βοήθειας και έκτακτης ανάγκης και μετακινήθηκαν έξω από την περιοχή κινδύνου.
Ένας άλλος χρήστης του twitter, είχε μια παρόμοια εμπειρία. Η φωτογραφία του από ένα κτίριο κοντά στο ηφαίστειο καθιστά σαφές πώς η τέφρα από τις εκρήξεις μπορεί να επιβαρύνει γρήγορα τις δομές με αποτέλεσμα η στέγη να καταρρεύσει. Μετά την εκκένωση της περιοχής, επέστρεψαν στο αυτοκίνητό τους ενώ σχεδόν όλοι περιγράφουν την δυσωδία του θείου που συνόδευε την έκρηξη.
Η πτώση της τέφρας συνοδευόταν από μια βροχή από μικρά, αιχμηρά θραύσματα από οψιδιανό. Ο ιδιοκτήτης ενός ορειβατικού καταφυγίου κοντά στην κορυφή του ηφαιστείου αναφέρει μισό μέτρο στάχτη μέχρι εκείνη την στιγμή. Σε μεγάλες εκρήξεις με σημαντική παραγωγή τέφρας, η τέφρα μπορεί να υπερφορτώσει τις κατασκευές, και να καταρρεύσουν οι στέγες.
Το Όρος Ontake ξέσπασε για τελευταία φορά τον Οκτώβριο 1979 -Απρίλιο 1980.Το ηφαίστειο δεν είχε καμία ηφαιστειακή έκρηξη πριν από το 1979, εκτός από μία μικρή υδροφρεατική έκρηξη το 2007,πρόκειται για εκρήξεις που προκαλούνται από τη θέρμανση των υπόγειων υδάτων από το μάγμα. Το ηφαίστειο έδωσε επίσης μια μεγάλη κατολίσθηση το 1984, στέλνοντας μια χιονοστιβάδα με συντρίμμια σε απόσταση 13 χιλιομέτρων.
Από το Ηφαιστειολογικό Παρατηρητήριο κατά τη στιγμή της έκρηξης, αν και ήταν σε μια περίοδο αυξημένης σεισμικής δραστηριότητας,δεν είχε εκδοθεί κάποια προειδοποίηση για την προστασία των πολιτών. Το ηφαίστειο δεν εμφάνιζε σαφή σημάδια μιας επικείμενης έκρηξης.
Ακόμα κι αν η παρακολούθηση είναι ιδανική, όταν ζεις κοντά σε ένα γνωστό ενεργό ηφαίστειο, ζεις με τον κίνδυνο. Κάτι το οποίο δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι κάτοικοι που ζουν στο ενεργό ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου.
Με το μάγμα να παραμονεύει μόλις 2 χλμ. κάτω από την Νίσυρο, 7 χλμ. από την Κέφαλο της Κω, κάποιες εκατοντάδες μέτρα κάτω από την Σαντορίνη, είναι αδύνατο μια ηφαιστειακή έκρηξη, στο απώτερο μέλλον, να μην σου χαλάσει την ημέρα και να βρεθείς μόνος αντιμέτωπος με πυροκλαστικές ροές και τοξικά αέρια σε περιοχές όπου τα συνεργεία διάσωσης δεν θα μπορέσουν να προσεγγίσουν. Τότε τι κάνεις;
Οι Ιάπωνες περιπατητές γνώριζαν ότι ποτέ δεν επισκέπτεσαι ένα ενεργό ηφαίστειο χωρίς τον κατάλληλο εξοπλισμό και τι σημαίνει να έχεις απέναντι σου δηλητηριώδεις ροές από σκόνη .Είχαν αναπνευστικές μάσκες ειδικά σχεδιασμένες για την προστασία από ερεθισμούς του πνεύμονα από μικρά σωματίδια, προστάτεψαν τα μάτια τους φορώντας γυαλιά και ενδεχομένως να κάλυψαν το δέρμα τους όσο το δυνατόν.
Κατέφυγαν γρήγορα σε καταφύγια, έκλεισαν όλα τα παράθυρα και τις πόρτες, για να κρατήσουν την ηφαιστειακή τέφρα μακριά από την είσοδο, ωστόσο γνώριζαν ότι πρόκειται για προσωρινούς χώρους διαμονής και ότι έπρεπε να το εγκαταλείψουν το συντομότερο δυνατό. Μόλις ένιωσαν ασφαλείς βγήκαν έξω από το κτίριο και ακολούθησαν την ''προσχεδιασμένη'' διαδρομή εκκένωσης .
Το να είσαι οπουδήποτε κοντά σε μια έκρηξη είναι προφανώς ότι χειρότερο μπορεί να συμβεί, αλλά τα ηφαιστειακά υλικά από την έκρηξη μπορεί να είναι εξίσου θανατηφόρα. Το ασφαλέστερο μέρος στην ατυχία σας είναι μια ισχυρή δομή. Γυαλιά, μάσκες, και μακριά μανίκια είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσεις μία πολύ δύσκολη κατάσταση.
Να μην ξεχνάτε ότι μία ηφαιστειακή έκρηξη συχνά συνοδεύεται από χείμαρρους λάσπης και ξαφνικές πλημμύρες, κατολισθήσεις και καταπτώσεις βράχων, δασικές πυρκαγιές, σεισμούς, πτώση τέφρας &όξινη βροχή, και τσουνάμι.
Γεωδίφης
Πηγές
1.USGS
2.space.io9.com
3.twitter.com
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
