Αργοί σεισμοί

Κάθε 5 χρόνια ένας αργός σεισμός εμφανίζεται κάτω από την πρωτεύουσα της Νέας Ζηλανδίας, Wellington. Για πρώτη φορά μετρήθηκε το 2003, επανεμφανίστηκε το 2008 και το 2013. Διαρκεί για περίπου ένα χρόνο κάθε φορά, κινείται με ρυθμούς της τάξης των 0,1 χιλιοστών ανά δευτερόλεπτο για μήνες απελευθερώνοντας τόση ενέργεια όση ενός σεισμού μεγέθους 7 Ρίχτερ. Τι είναι ένας αργός σεισμός;

Ένας αργός σεισμός είναι μια ασυνεχής διαδικασία, δηλαδή θα μπορούσε κανείς να πει ότι πρόκειται για γεγονός που απελευθερώνει ενέργεια κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που αντιστοιχεί σε κάποιες ώρες έως μήνες, αντί για τα λιγοστά δευτερόλεπτα έως λεπτά που παρατηρούνται σε ένα κανονικό σεισμό.

Ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά χρησιμοποιώντας μακροπρόθεσμες μετρήσεις τάσης. Οι πιο αργοί σεισμοί τώρα φαίνεται να συνοδεύονται από τη ροή υγρού και τις συναφείς δονήσεις, οι οποίες μπορεί να ανιχνευθούν χρησιμοποιώντας δεδομένα από κατάλληλους σεισμογράφους (μόνο σε ζώνη 1-5 Hz). Δηλαδή, πρόκειται για δεδομένα που παράγονται σε μία σχετικά ήρεμη κατάσταση σε σύγκριση με ένα κανονικό σεισμό, αλλά όχι ''σιωπηλοί'', όπως είχαν περιγραφεί στο παρελθόν. Επίσης, τέτοιοι σεισμοί είναι ικανοί να προκαλέσουν τεράστια τσουνάμι και ζημιές σε πόλεις, όπως ακριβώς οι συμβατικοί σεισμοί.

Οι σεισμοί συμβαίνουν ως συνέπεια της σταδιακής αύξησης του στρες σε μια περιοχή, το οποίο μόλις φτάσει μία μέγιστη τιμή τότε ''σπάνε'' τα πετρώματα που δεν μπορούν να αντέξουν την φόρτιση, παράγοντας την σεισμική δόνηση που σχετίζεται με μια πτώση διατμητικής τάσης ενός φυσικού συστήματος. Οι σεισμοί γίνονται αισθητοί δια μέσου των σεισμικών κυμάτων που παράγονται όταν κάποια ρήξη συμβαίνει στο σύστημα, τότε τα σεισμικά κύματα που αποτελούνται από διαφορετικούς τύπους κυμάτων κινούνται μέσω της Γης όπως οι κυματισμοί πάνω από το νερό.

Οι αιτίες που οδηγούν στους αργούς σεισμούς έχουν διερευνηθεί μόνο θεωρητικά, από το σχηματισμό της διαμήκους διάτμησης ρωγμών που αναλύθηκαν με χρήση μαθηματικών μοντέλων. Οι διαφορετικές κατανομές του αρχικού στρες, και της τριβής ολισθήσεως καθώς και η ειδική ενέργεια θραύσης όλα πρέπει να παίζουν σημαντικό ρόλο.

Εάν η αρχική τάση και η τριβή ολίσθησης του στρες (σε σχέση με την αρχική ρωγμή) δίνουν ένα χαμηλό συντελεστή, και η ειδική ενέργεια θραύσης ή η αντοχή του φλοιού υλικού (σε σχέση με την ποσότητα του στρες) είναι υψηλή τότε οι αργοί σεισμοί θα συμβαίνουν τακτικά. Με άλλα λόγια, οι αργοί σεισμοί προκαλούνται από μια ποικιλία διαδικασιών που διαμεσολαβούν κατά την σταθερότητα-ολίσθηση και τον ερπυσμό κατά μήκος των ρηγμάτων.

Έχουν παρατηρηθεί σε ορισμένες ζώνες καταβύθισης πλακών όπως στην ΝΔ Ιαπωνία, στην ζώνη της Cascadia, και στην Χιλή, αλλά φαίνεται ότι μπορούν να συμβούν και σε άλλους τύπους ρηγμάτων , καθώς και σε ρήγματα οριζόντιας ολίσθησης στα όρια των τεκτονικών πλακών, όπως το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα και στα κανονικά ρήγματα όπου παρατηρούνται "μεγα- κατολισθήσεις" στις πλαγιές των ηφαιστείων.

Οι αργοί σεισμοί μπορεί να είναι επεισοδιακοί (σχετικά με την κίνηση της πλάκας), και ως εκ τούτου κάπως προβλέψιμοι, ένα φαινόμενο που ονομάζεται ''επεισοδιακή δόνηση και ολίσθηση" ή "ETS" στην διεθνή βιβλιογραφία. Τα γεγονότα ETS μπορεί να διαρκέσουν για εβδομάδες, σε αντίθεση με τους κανονικούς σεισμούς που διαρκούν κάποια δευτερόλεπτα. Αρκετοί αργοί σεισμοί που έχουν εκδηλωθεί σε όλο τον κόσμο, φαίνεται να έχουν προκαλέσει μεγάλες, καταστροφές καθώς πρόκειται για σχεδόν επιφανειακά φαινόμενα .Αντίθετα, οι μεγάλοι σεισμοί προκαλούν "μετασεισμικούς ερπυσμούς" στο βαθύτερο φλοιό και το μανδύα. Ακριβώς όπως οι κανονικοί σεισμοί, οι αργοί μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικά τσουνάμι, όπως το τσουνάμι του Mentawai, το 2010. 

Ο σεισμός των 7,8R, χτύπησε υποθαλάσσια τα νησιά Mentawai στη δυτική Ινδονησία, προκαλώντας περισσότερους από 400 θανάτους. Οι σεισμολόγοι το χαρακτήρισαν ως ένα αργό σεισμό, επειδή παρουσίασε δυσανάλογα μεγάλα κύματα τσουνάμι, η διάρκεια της ρήξης ήταν περίπου 125 δευτερόλεπτα, συνέβη ρηχά κοντά στην τάφρο ολίσθησης, και επειδή παρήγαγε χαμηλά ποσοστά στον τομέα της ενέργειας.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Βικιπαίδεια

2.GNS-Γεωλογικό Ινστιτούτο Νέας Ζηλανδίας

3.Φωτογραφίες, στα τουριστικά αξιοθέατα της Νέας Ζηλανδίας περιλαμβάνεται και το ρήγμα Wellington που παράγει αργούς σεισμούς κάθε 5 χρόνια( Ilan Kelman, 2004).