Ο «Μεγάλος» σεισμός της Αλάσκας ,1964

Το 1964, συνέβη ένα σεισμικό γεγονός που έμεινε στην ιστορία  ως ο «Μεγάλος» σεισμός της Αλάσκας .Ήταν ημέρα  Παρασκευή -27 του Μάρτη, όταν ξαφνικά  μια σεισμική δόνηση με το «εξωπραγματικό» μέγεθος των 9.2R χτύπησε όλη την κεντρική-νότια Αλάσκα. Από αυτό το τρομερό συμβάν  προέκυψε ένα  τσουνάμι ύψους 67 μέτρων το οποίο  προκάλεσε περίπου 143 θανάτους.

Κράτησε σχεδόν τέσσερα λεπτά, ήταν ο πιο ισχυρός σεισμός που καταγράφηκε στην ιστορία των  ΗΠΑ και της Βόρειας Αμερικής, και η δεύτερη πιο ισχυρή δόνηση που έχει ποτέ μετρηθεί από σεισμογράφο. Ο ισχυρός σεισμός παρήγαγε ρευστοποιήσεις, αρκετές κατολισθήσεις, καταπτώσεις βράχων   και άλλα φαινόμενα που συνήθως συνοδεύουν σεισμικά φαινόμενα τέτοιου μεγέθους , προκαλώντας τεράστιες ζημιές στην περιοχή. 

Σε κάποιες περιοχές  200 χλμ. νοτιοδυτικά από το επίκεντρο, το έδαφος μετακινήθηκε κατά 9,1 μέτρα. Το Port Valdez υπέστη μια τεράστια υποθαλάσσια κατολίσθηση, με αποτέλεσμα το θάνατο 30 ατόμων. Σε κοντινή απόσταση, το τσουνάμι με ύψος τουλάχιστον 8,2 μέτρων  κατέστρεψε το χωριό του Chenega , σκοτώνοντας 23 από τους 68 ανθρώπους που ζούσαν εκεί. Οι επιζώντες έτρεξαν μακριά , αναρριχήθηκαν  σε υψηλό έδαφος και έτσι σώθηκαν. Το τσουνάμι έπληξε  σοβαρά  και άλλες  παράκτιες κοινότητες της Αλάσκας( Whittier, Seward, Kodiak) καθώς την Βρετανική Κολούμπια, Όρεγκον, και την Καλιφόρνια. Το τσουνάμι προκάλεσε επίσης ζημιές στη Χαβάη και την Ιαπωνία.

Ο σεισμός προήλθε από ένα ανάστροφο ρήγμα του οποίου η ρήξη έγινε στις  17:36- ώρα Αλάσκας. Το ρήγμα μετά από μία οριζόντια μετατόπιση ,έκανε  μία ακολουθία πετρωμάτων να αποκολληθεί από τις ρίζες τις  , να μετακινηθεί και να τοποθετηθεί πάνω σε κάποια άλλη. Το  ρήγμα  έσπασε  κοντά στο Prince William Sound. Ο σεισμός είχε εστιακό βάθος 25 χλμ. . Η σεισμική δόνηση μετατόπισε τον  ωκεάνιο βυθό δημιουργώντας  ένα  μεγάλο τσουνάμι που έφτασε σε ύψος 67 μέτρων. Επιπλέον παρατηρήθηκε  κάθετη μετατόπιση μέχρι και 11,5 μέτρα που επηρέασε μια ζώνη 250.000 km ² στην ευρύτερη περιοχή της Αλάσκας .

Μελέτες εδαφικής κίνησης έδειξαν ότι το έδαφος υπέστη μια μέγιστη επιτάχυνση κατ’ εκτίμηση 0,14 - 0,18 g .

Ο σεισμός της Αλάσκας ήταν ένας σεισμός σε  ζώνη καταβύθισης ( σεισμός megathrust ), που προκαλείται όταν μια ωκεάνια πλάκα βυθίζεται κάτω από μία ηπειρωτική πλάκα. Το ρήγμα Aleutian Megathrust που ήταν  υπεύθυνο, προκλήθηκε από συμπιεστικές δυνάμεις με  αποτέλεσμα το έδαφος να μετατοπιστεί προς την αντίθετη όψη. 

Πρόκειται για ένα τεράστιο ρήγμα -από τα μεγαλύτερα της Γης- που έχει μήκος  3.600 χιλιόμετρα και ξεκινά κοντά από την χερσόνησο της Kamchatka στα δυτικά και φθάνει στον κόλπο της Αλάσκας στα ανατολικά. Αποτελεί τη διεπαφή μεταξύ της βυθιζόμενης πλάκας του Ειρηνικού και της τεκτονικής πλάκας της Βόρειας Αμερικής. Στην κίνηση αυτού του ρήγματος οφείλονται πολλοί μεγάλοι ιστορικοί σεισμοί, όπως των 8,7 R το 1965 στα νησιά Rat , ο σεισμός των  8.6 R  το 1957 στα νησιά  Andreanof, ο καθένας από αυτούς έδωσε μεγάλα τσουνάμι .

Εγιναν χιλιάδες μετασεισμοί για τρεις εβδομάδες, μετά τον Μεγάλο σεισμό της Αλάσκας.Την πρώτη ημέρα μόνο, 11 μεγάλοι μετασεισμοί καταγράφηκαν με ένα από αυτούς να έχει  μέγεθος μεγαλύτερο από 6.2R. Εννέα συνέβησαν κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών εβδομάδων. Οι μετασεισμοί υποχώρησαν μετά από ένα έτος .

Γεωδίφης με πληροφορίες από το USGS, Βικιπαίδεια