Ποιος ευθύνεται για τον «πόλεμο των ορυκτών» στο Κονγκό;

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, επειδή μια ένοπλη ομάδα ανταρτών με κωδικό M23 , πήρε τον έλεγχο της περιφερειακής πρωτεύουσας της Γκόμα. Είναι η τελευταία υπενθύμιση της αστάθειας σε μια περιοχή που θα γίνει πιο σημαντική στα χρόνια που έρχονται.

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ή πρώην Ζαΐρ είναι μια χώρα της Κεντρικής Αφρικής με πληθυσμό 68.692.542 κατοίκους (εκτίμηση 2009) και έκταση 2.345.410 km². Η χώρα πήρε το όνομά της από τον μεγάλο ποταμό Κονγκό ο οποίος με τους παραποτάμους του διασχίζει ολόκληρη τη χώρα.

Είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο από την άποψη των φυσικών πόρων, αλλά κατατάσσεται ως η φτωχότερη χώρα στον κόσμο σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο . Ο ορυκτός πλούτος του Κονγκό εκτιμάται ότι είναι αξίας 24 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και περιλαμβάνει τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού στον κόσμο, 5% χαλκού, 50 % κοβαλτίου στον κόσμο, διαμάντια, πετρέλαιο, πίσσα και ουράνιο.

Με τα τεράστια αποθέματα ορυκτών που διαθέτει το Κονγκό είναι μια περιοχή πολύ σημαντική για την παγκόσμια οικονομία αφού τα ορυκτά της  χρησιμοποιούνται από τις μεγάλες πολυεθνικές και αυτό αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Διαθέτει περίπου 80% της παγκόσμιας παραγωγής του κολτάν που είναι γνωστό στην βιομηχανία ως τανταλίτης, από το οποίο μετά από επεξεργασία παίρνουμε το ταντάλιο, ένα ζωτικής σημασίας συστατικό των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών ειδών και κινητών τηλεφώνων. Την σημασία αυτού του ορυκτού μπορεί να κατανοήσει κανείς  από το γεγονός ότι η έλλειψη κολτάν οδήγησε σε μια απότομη διακοπή στις πωλήσεις του δημοφιλούς Sony Playstation 2.

Η σημερινή κατάσταση είναι ένας φαύλος κύκλος. Πολύτιμα μέταλλα όπως ο χρυσός, πωλούνται λαθραία σε γειτονικές χώρες όπως η Ρουάντα, Ουγκάντα, και την Αγκόλα. Στη συνέχεια, τα ορυκτά πωλούνται στον υπόλοιπο κόσμο και χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση ένοπλων ομάδων στην περιοχή. Αυτό επιτρέπει σε αυτές τις ομάδες να ελέγχουν πολλά ορυχεία και εμπορικές αλυσίδες, κυρίως στα ανατολικά. Οι ξένες εταιρείες είναι απρόθυμες να επενδύσουν στη χώρα και, ως εκ τούτου, η εξορυκτικής βιομηχανία κατά  το μεγαλύτερο μέρος της παραμένει υπανάπτυκτη.

Τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει προσπάθειες πέρα από μια απλή στρατιωτική επιχείρηση, προκειμένου να βοηθήσουν στην επίλυση των συγκρούσεων που γίνονται για τα ορυκτά της περιοχής. Ένα σύστημα εντοπισμού της προέλευσης των ορυκτών έχει ήδη τεθεί σε ισχύ με διάφορα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Η κυβέρνηση Ομπάμα απάντησε επιμένοντας ότι από το 2010 οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να αποκαλύπτουν εάν τα αγαθά, όπως κινητά τηλέφωνα περιέχουν ορυκτά που προέρχονται από την περιοχή του Κονγκό.

Ωστόσο, παρά τις καλές προθέσεις πίσω από αυτούς τους τύπους των νόμων, πρέπει οι υπεύθυνοι να χαράξουν μια λεπτή γραμμή μεταξύ της ανάγκης να μειωθεί η έμμεση χρηματοδότηση πολυεθνικών σε άρχοντες πολέμου και της αρνητικής επίδρασης από την αύξηση της λαθραίας πώλησης ορυκτών, εάν οι κανόνες γίνουν πολύ δεσμευτικοί.

Για να είναι πραγματικά αποτελεσματικές σε μακροπρόθεσμη βάση, οι δράσεις αυτές θα απαιτήσουν την καλύτερη συνεργασία μεταξύ του Κονγκό, των πολυεθνικών, των χωρών των καταναλωτών, και των διεθνών οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Αν όλοι οι παίκτες δεν αποφασίσουν ότι είναι προς το συμφέρον όλων να έχουμε ένα ειρηνικό Κονγκό, η κατάσταση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται.

Την περασμένη εβδομάδα, το ΔΝΤ αποφάσισε να διακόψει την καταβολή δανείου 561 εκατομμύριων δολαρίων, επειδή η κυβέρνηση του Κονγκό δεν παρείχε επαρκείς πληροφορίες σχετικά με το πώς μια σύμβαση που αφορά την πώληση μιας δημόσιας επιχείρησης εξόρυξης σε μια εταιρεία με έδρα στις Παρθένους Νήσους, θα ωφελήσει τον λαό του Κονγκό. 

Είναι μια υπενθύμιση ότι η ειρήνη στην περιοχή είναι μία δύσκολη υπόθεση. Είναι μία ενοχλητική αλήθεια αλλά οι φυσικοί πόροι και τα πολύτιμα μέταλλα που χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση προέρχονται από έναν αιματοβαμμένο κόσμο. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική περιοχή στον κόσμο, αλλά η Αφρική είναι μια ήπειρος που συχνά αγνοείται.

Γεωδίφης με πληροφορίες από την IVN.us