Η «βραχώδης άκρα» της Χαλκήπετρας

Ο ανθυπολοχαγός Στέφανος Καζούλλης, τον Φεβρουάριο 1943, ήταν ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός που ήρθε στο νησί της Κω για οργανωμένη αντιστασιακή δράση. Σύμφωνα με τον ιστορικό Βασίλη Χατζηβασιλείου ο Κώος αντιστασιακός Διαμαντής Γιαννιός εκείνη την εποχή δούλευε στα ιαματικά λουτρά της Εμπρός Θέρμης  φτιάχνοντας ξύλινες καμπίνες που θα λειτουργούσαν το καλοκαίρι. Η συνάντηση τους έγινε κοντά στην σπηλιά της Χαλκήπετρας.

Η επιλογή της τοποθεσίας δεν ήταν τυχαία καθώς πρόκειται για ένα εντυπωσιακό βράχο που ξεχωρίζει στα βουνά της Κω .Σε αυτή την βραχώδη τοποθεσία θα μπουν οι βάσεις για τον αντιστασιακό αγώνα ενάντια στους Ιταλούς κατακτητές.

Όμως, η επιβλητική μορφή του βράχου εντυπωσίασε πρωτύτερα και τον Ιάκωβο Ζαρράφτη. Στα «Κώια» του την ονόμασε Χαλκήπετρα ενώ την βραχώδη του άκρα την παρομοίασε με τις άλλες που υπάρχουν τριγύρω. Επιπλέον, αναφέρει ότι στον συγκεκριμένο βράχο στήνουν καρτέρι οι κυνηγοί αφού εκρέει νερό από το οποίο ξεδιψάνε οι πέρδικες.

Το λευκόφαιο βραχώδες ύψωμα της Χαλκήπετρας βρίσκεται 1,76 χιλιόμετρα περίπου από την ιαματική πηγή της Εμπρός Θέρμης, έχει ύψος 161 μέτρων. Αποτελείται από τεφρόλευκο ασβεστόλιθο έντονα τεκτονισμένο ηλικίας 161-65 εκ.χρόνων(Ανώτερο Ιουρασικό-Παλαιόκενο).

Η ύπαρξη της «βραχώδους άκρας» δεν οφείλεται σε ηφαιστειακή δράση.Πρόκειται για ένα μικρό υπόλειμμα μιας ευρύτερης γεωδομής(τεκτονικό κάλυμμα) που  αποχωρίστηκε από την πρωταρχική θέση και τοποθετήθηκε, πάνω στον παλαιότερο ηφαιστειοϊζηματογενή σχηματισμό της νοτιοανατολικής Κω. Το τεκτονικό κάλυμμα δημιουργήθηκε από τη δράση ανάστροφων ρηγμάτων. Η μετακίνηση αυτή, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να φθάσει σε μεγάλες αποστάσεις ( μέχρι και 100 χιλιόμετρα).

Γεωλογικά θεωρείται ένα «τεκτονικό ράκος» που ανορθώθηκε ως λόφος από σκληρά πετρώματα στο μέσο του τοπίου με σχετικά ομαλές μορφές. Αποκόπηκε από τον κύριο όγκο του βασικού σώματος του καλύμματος, και λόγω μεγαλύτερης ταχύτητας μετακίνησης, εμφανίζεται ως ένα εντελώς ανεξάρτητο και απομονωμένο σώμα μικρότερων διαστάσεων. Τέτοια τεκτονικά ράκη βρίσκονται πολλές φορές απομακρυσμένα λόγω διαβρώσεως από το συνεχές κύριο μέτωπο της μετακίνησης και ορίζουν ένα ακραίο όριο της επωθήσεως.

Η ευρύτερη περιοχή της Χαλκήπετρας λόγω της τριβής που αναπτύσσεται μεταξύ του καλύμματος και του αυτόχθονου συστήματος, χαρακτηρίζεται από την παρουσία πετρωμάτων ( μυλωνίτες & λατυποπαγή) και μικροπτυχώσεων που μαρτυρούν τον τρόπο με τον οποίο σχηματίστηκε . Επιπλέον, στην περιοχή παρατηρούνται ανομοιογενή και διαφορετικών φάσεων πετρώματα, το ένα πάνω στο άλλο, σχηματίζοντας μια ακόμη πολύπλοκη δομή στο τεκτονικό βιβλίο της Κω.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Ιστορία της νήσου Κω-Β.Χατζηβασιλείου

2. Κώια-Ιάκωβος Ζαρράφτης

3. Γεωλογικός χάρτης Κω-ΙΓΜΕ

4.Ρήγματα και διακλάσεις -Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ