Ανατολική Στοά του Λιμανιού,1936

Από την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο τη Κω βρέθηκαν από τους αρχαιολόγους αρκετές στοές με κίονες συνήθως από τραβερτίνη ή από μάρμαρο. 

Μία από τις πιο εντυπωσιακές βρισκόταν στην Συνοικία του Λιμανιού της Κω. 

Η Ανατολική Στοά σήμερα δεν υπάρχει. Στην παραπάνω φωτογραφία, που λήφθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1936  από τον L.Morricone φαίνεται ο χώρος της στοάς κατά τη διάρκεια της αναστυλωτι​κής εργασίας της κιονοστοιχίας του 3ου-4ου αιώνα.

Στο βάθος τα θεμέλια των τοίχων της βασιλικής του Αγ.Γεωργίου. Επίσης διακρίνεται  στο λιμάνι ο Ταρσανάς του Μάστρο Δημήτρη,αριστερά από την πλατεία το Χαμάμ, το οθωμανικό νεκροταφείο με τις αγγειόσπερμες βουκαμβίλιες που ακόμη υπάρχουν και δεξιά το τέμενος της Λότζιας. 

Η παλαιοχριστιανική βασιλική κατασκευάστηκε πάνω στα ερείπια της Στοάς του Λιμανιού και του Aνατολικού Λιμενοβραχίονα, τα οποία επιχωματώθηκαν στο πλάισιο των τεχνικής αποκατάστασης των Ιταλών αρχαιολόγων. 

Η Στοά χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ ,ήταν σχήματος Γ και έχει ανασκαφεί μέρος της επειδή βρίσκεται κάτω από το Τζαμί της Λότζιας. 

Τα ερείπια που φαίνονται στην φωτογραφία είναι από μία 2η κατασκευαστική φάση. 

Πρέπει να καταστράφηκε τόσο από τον σεισμό του 334 μ.Χ  από το γειτονικό Ρήγμα Ula Oren όσο και το 469μ.Χ από το Ρήγμα του Κάβο Κριός [νεώτερης Κνίδου]. 

Στην καταστροφή της πρώτης κατασκευής ίσως έβαλε το χεράκι του ο σεισμός του 198-199 π.Χ από ρήγμα νότια της Ρόδου.

Γεωδίφης

Πηγή: Ιστορία των σεισμών της Κω, 2018-2023

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Αναπαράσταση της στοάς της ρωμαικής περιόδου από τους Ιταλούς ερευνητές Livadiotti-Rocco.

Κίονες της Ανατολικής Στοάς της αρχαίας αγοράς της Κω.

Συνοικία της Βασιλικής του Λιμανιού, την δεκαετία του ΄30. Φωτογραφία από το αρχείο του Νίκου Σαμαρά.

Στην Πλατεία του Αη Γιώργη του Λιμανιού την δεκαετία του ΄50. Στο βάθος διακρίνεται το Χαμάμ, τότε ξυλουργείο του Ταρσανά του μαστρο Δημήτρη Μάρκογλου. Από την λαογραφική συλλογή της Περσεφόνης Κουτσουράδη.

Αναστύλωση της αρχαίας ανατολικής στοάς της Αγοράς από τους Ιταλούς, τέλη δεκαετίας ΄30. Διακρίνονται οι 8 μαρμαρολώνες του Αγ.Νικολάου της Χώρας και το καμπαναριό του καθρεδικού ναού, που σήμερα δεν υπάρχουν. Η αρχαία μαρμάρινη ανατολική στοά εκτεινόταν από την Λεωφόρο Ιπποκράτους στην οδό Γρηγορίου Έ, ήταν από τις μεγαλύτερες γνωστές του αρχαίου κόσμου.

Αρχαία Αγορά της Κω.

Τμήμα από την αρχαία στοά αναστηλωμένη από τους Ιταλούς αρχαιολόγους.