Σφάκος του Θεόφραστου;

Σφάκος του Θεόφραστου στο Κονιαριό Κω; Όπως και πολλά βότανα επηρεάζεται από τον κρύο υγρό χειμώνα, ειδικά εάν το έδαφος δεν είναι καλά στραγγισμένο. Αλλά εύκολα πολλαπλασιάζεται από τα θερινά μοσχεύματα, και ορισμένες ποικιλίες παράγονται από τους σπόρους.

Το Salvia officinalis[αλισφακιά] έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα για την αποτροπή του κακού, των φιδιών, της αύξησης της γονιμότητας των γυναικών κά. Ο Θεόφραστος έγραψε για  ένα άγριο που ονομάζεται σφάκος και ένα παρόμοιο καλλιεργημένο φυτό που ονομάζεται ελελισφάκος. 

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος είπε ότι το τελευταίο αυτό φυτό ονομάστηκε σάλβια από τους Ρωμαίους και χρησιμοποιήθηκε ως διουρητικό, τοπικό αναισθητικό για το δέρμα, στυπτικό και για άλλες χρήσεις. 

Ο Γαληνός το συνιστούσε ως διουρητικό, αιμοστατικό, εμμεγαγόνο και τονωτικό.  Είχε μεγάλη φήμη σε όλο τον Μεσαίωνα, σχετικά με τις θεραπευτικές του ιδιότητες και την αξία του. Εμφανίζεται σε συνταγές για το Ξύδι των Τεσσάρων Κλεφτών, ένα μείγμα βοτάνων το  οποίο αποτελείται από ξύδι εμποτισμένο με θυμάρι, λεβάντα, δεντρολίβανο και αλισφακιά ενάντια στην πανούκλα. Χρησιμοποιήθηκε επίσης για περιποίηση μαλλιών, τσιμπήματα εντόμων και τσιμπήματα με σφήκες, ψυχικές καταστάσεις,  φλεγμονή του στόματος[ γλώσσας και λαιμού], αλλά και για τη μείωση των πυρετών. 

Κάποια έρευνα έχει δείξει ότι ορισμένα εκχυλίσματα του μπορεί να έχουν θετικές επιδράσεις στη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου, χωρίς όμως να εξαχθούν συμπεράσματα. Η θουνόνη που υπάρχει στην αλισφακιά μπορεί να είναι νευροτοξική.

Γεωδίφης