Ο ''όρθιος άνθρωπος'' του Ντενιζλί

Με το γένος Homo(άνθρωπος) εννοούμε όλα τα είδη ανθρωποειδών, των οποίων η εξελικτική πορεία μας έφερε στον σύγχρονο άνθρωπο. Σύμφωνα με την θεωρία "Πέρα από την Αφρική" στην μετακίνηση του Homo erectus(όρθιος άνθρωπος) - τα τελευταία 250.000 χρόνια -έξω από την Αφρική οφείλεται η εξάπλωση του Homo sapiens( σοφός άνθρωπος)σε όλο τον κόσμο .

Μελέτες παλαιο-ανθρωπολόγων έδειξαν ότι μεταξύ 400.000-250.000 χρόνια πριν, εμφανίστηκε η τάση κρανιακής επέκτασης και χρήσης πιο περίπλοκων εργαλείων, γεγονός που αποτελεί απόδειξη μετάβασης από τον H. erectus στον H. sapiens.

Οι πληροφορίες που έχουμε αντλήσει από το αρχείο των απολιθωμάτων της Γης μας λένε ότι πολλά είδη και υποείδη του γένους Homo έχουν αφανιστεί. Μεταξύ όλων αυτών είναι και ο H.erectus, ο οποίος έζησε στην Ασία.Τα πρώτα απολιθώματα του H.erectus βρέθηκαν το 1891 στην νήσο Ιάβα της Ινδονησίας. Ο H.erectus έζησε 1,8 εκατομμύρια μέχρι 70.000 χρόνια πριν .Πιθανόν να αφανίστηκε από την έκρηξη του υπερηφαιστείου της Τόμπα, παρόλο που κάποια υποείδη του επιβίωσαν.

Κατά την πρώιμη Πλειστόκαινο, δηλαδή 1,5-1 εκ. χρόνια πριν, στην Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη, πληθυσμοί από υποείδη του H.erectus πιστεύεται πως ανέπτυξαν μεγαλύτερους εγκεφάλους, και έφτιαξαν πιο περίπλοκα εργαλεία.

Ο H. erectus υπήρξε ο πρώτος ανθρώπινος πρόγονος που προχωρούσε τελείως όρθιος .Αυτό έγινε δυνατό όταν η εξέλιξη "σταθεροποίησε" τα γόνατα και μετακίνησε τη θέση του foramen magnum (η οπή του κρανίου που αρχίζει η σπονδυλική στύλη). Ίσως να υπήρξε και το πρώτο είδος που χρησιμοποίησε τη φωτιά για να ψήσει κρέας.

Πρόσφατα έγινε μία νέα χρονολόγηση σε ένα κρανίο H.erectus που βρέθηκε σε ένα λατομείο τραβερτίνη του Ντενιζλί .Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Pamukkale έκαναν μία νέα χρονολόγηση που στηρίχτηκε στην ηλικία κροκαλοπαγούς που περιείχε το απολίθωμα, σε ένα στρώμα τραβερτίνη."Η πραγματική ηλικία των απολιθωμάτων είναι πιθανό να είναι μεταξύ 1.1-1.3 εκ. χρόνια ", όπως αναφέρουν.

Ο H.erectus του Ντενιζλί ανήκει στις ομάδες απολιθωμάτων της Κίνας και της Αφρικής και είναι διαφορετικός από τα δείγματα της Μέσης και της Άνω Πλειστοκαίνου. Επιπλέον, η χρονολόγηση αυτή επιβεβαιώνεται από την μεγάλη συγκέντρωση θηλαστικών, χαρακτηριστική της ύστερης Βιλλαφράγκιου(στρωματότυπο από τηνVillafranca d'Asti, χωριό της Β. Ιταλίας ), βαθμίδας του Κατώτερου Πλειστοκαίνου (3-1 εκ. χρόνια πριν)

Η λεκάνη του Ντενιζλί βρίσκεται σε μία από τις πιο σεισμικά ενεργές ζώνες του κόσμου, η γέννηση της οφείλεται στο σύστημα ρηγμάτων της περιοχής. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων τραβερτίνη με απολιθώματα(περιοχή Kocabas). Τα λατομεία τραβερτίνη ξεκίνησαν κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, ενώ η λειτουργία τους έχει ενταθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 για εμπορικούς σκοπούς.

Η ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς πιστοποιεί την ανθρώπινη κατοίκηση όχι μόνο στην χερσόνησο της Ανατολίας αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.

Το αρχαιότερο απολίθωμα που βρέθηκε ποτέ στο Αιγαίο ανακαλύφθηκε από τον Αρη Πουλιανό στο σπήλαιο Φούτρα ο Ραός(Πετροπούλι Ικαρίας). Πρόκειται για ένα τμήμα ανθρώπινου βραχιονίου πλήρως σταλαγματοποιημένο ηλικίας περίπου 5 εκατομμυρίων ετών.

Δυστυχώς στην χώρα μας οι παλαιοανθρωπολογικές έρευνες είναι ελάχιστες. Έλλειψη κονδυλίων ή κάτι άλλο; Τι εμποδίζει την αναζήτηση της διαχρονικής παρουσίας των προγόνων μας στον ελλαδικό χώρο;

Γεωδίφης

Πηγές

1.Βικιπαίδεια

2.Η προέλευση των Ελλήνων- Αρης Πουλιανός

3.Dating the Homo erectus bearing travertine from Kocabaş -Anne-Elisabeth Lebatarda, , M. Cihat Alçiçekb, Pierre Rochettea, Samir Khatibc, Amélie Vialetd, Nicolas Boulbese, Didier L. Bourlèsa, , François Demorya, Gaspard Guipertf, Serdar Maydag, Vadim V. Titovh, Laurence Vidala, Henry de Lumleyi ,http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0012821X13007462