Το ρήγμα Edremit και η πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στη Λέσβο

Ρευστοποίηση στην Τουρκία από την πρόσφατη σειμική ακολουθία.

Μια σειρά από μεσαίου μεγέθους σεισμούς (σεισμικό σμήνος) σημειώθηκε στην άκρη της χερσονήσου Biga στην Τουρκία, στη διασταύρωση των ρηγμάτων Kestanbol και Edremit, περίπου 60 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την πόλη της Μυτιλήνης. Σε λίγες μόλις ημέρες, 800 σεισμοί διαφόρων μεγεθών έγιναν αισθητοί, μεταξύ των οποίων τρεις καταστροφικοί με μεγέθη μεγαλύτερα των 5 Ρίχτερ με επίκεντρο τη Μικρασιατική Τρωάδα, βόρεια της Λέσβου. Το αποτέλεσμα ήταν, πάνω από 350 κτίρια να υποστούν εκτεταμένες ζημιές σύμφωνα με το AFAD (Κέντρο Καταστροφών και Διαχείρισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης της Τουρκίας). Οι αρχές ζήτησαν από τους κατοίκους να μην εισέρχονται σε κάθε κτίριο πριν από την επίσημη αξιολόγηση του κτιρίου από τους αρμόδιους. Η τουρκική κυβέρνηση σχετικά γρήγορα έστησε έναν οικισμό με προκατασκευασμένα κτίρια για τους σεισμοπαθείς.

Το πρόσφατο σεισμικό σμήνος παρατηρήθηκε στα δυτικά τμήματα του ρήγματος Edremit. Το όνομα του προέρχεται από την πόλη Αδραμύτιο [τουρκιά Edremit] που είναι χτισμένη στο βάθος του ομώνυμου κόλπου. Λέγεται ότι την αρχαία πόλη έχτισε ένας γιός του Κροίσου[βασιλιάς των Λυδών].

Ο τελευταίος μεγάλος σεισμός από το ρήγμα Edremit [ή καλύτερα το σύστημα διάρρηξης] ήταν μεγέθους 6,7R, συνέβη το 1944. Ως εκ τούτου, ένας παρόμοιος σεισμός στο μέλλον δεν θα είναι έκπληξη.

Σεισμικά σμήνη γενικά παρατηρούνται σε γεωθερμικές περιοχές όπου τα ρήγματα λιπαίνονται με ζεστό νερό, γεγονός που τα καθιστά πιο εύκολο να γλιστρήσουν. Αυτή η περιοχή είναι μια από τις πιο ενεργές -γεωθερμικά στην Τουρκία, με κάποιες θερμοκρασίες όπου το νερό φθάνει τους 174 βαθμούς Κελσίου. Το νερό βράζει στους 100º C στο επίπεδο της θάλασσας, αλλά το υπόγειο περιβάλλον υψηλής πίεσης αποτρέπει την εξάτμιση. Τα περισσότερα σεισμικά σμήνη τελειώνουν χωρίς να προκαλούν ένα μεγάλο σεισμό.

Το κέντρο AFAD έκανε καλή δουλειά και ανταποκρίθηκε σχεδόν άμεσα στους κατοίκους των 500 κατεστραμμένων σπιτιών. Τα παλιά κτίρια στην Τουρκία, την Ελλάδα και την Ιταλία, είναι επιρρεπή σε εκτεταμένη σεισμική βλάβη. Αν και μπορούν να ενισχυθούν για να έχουν περισσότερη πλευρική στήριξη, η τοιχοποιία τους γενικά στερείται τη δύναμης να αντέξει στην σεισμική διαταραχή. Αντιστρόφως, οι καλοφτιαγμένες σύγχρονες δομές μπορεί γενικά να αντέξουν σε πλευρικές κινήσεις που προκαλούνται από τους σεισμούς. Ωστόσο, η κακή ποιότητα κατασκευής, οι προδιαγραφές, όπως και οι ανεπαρκείς γεωτεχνικές συνθήκες του εδάφους συχνά οδηγούν σε καταστροφές, ανεξάρτητα από την ηλικία του κτιρίου.

Το συγκεκριμένο ρήγμα μπορεί να δώσει σεισμό με μέγεθος μεγαλύτερο από 7R και αυτό μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή. Ο σεισμός του 1944 προκάλεσε σε κακές κατασκευές να καταρρεύσουν ενώ προξένησε σημαντικές ζημιές κατά μήκος της ακτογραμμής του Κόλπου Edremit ιδιαίτερα σε περιοχές κοντά στο Αϊβαλί, Gomen και Όρεν.

Η Λέσβος έχει πλούσια σεισμική ιστορία που οφείλεται στην δράση σημαντικών ενεργών ρηγμάτων τόσο υποθαλάσσιων όσο και χερσαίων που διασχίζουν το νησί. Στις 11 Οκτωβρίου 1845 εκδηλώθηκε ένας σεισμός με μέγεθος 6,7R [με συντεταγμένες 39.1000,26.3000]. Ενας ακόμη σεισμός  έπληξε στις 7 Μαρτίου 1867 το νησί με περίπου 6,8 R [39.2000   26.2500]. Στις 18 Μαρτίου 1953, η Καλλονή ήλθε αντιμέτωπη με σεισμό 7,3R. Ο σεισμός προκάλεσε στη Λέσβο την καταστροφή 204 οικιών, 171 υπέστησαν σοβαρές ζημιές και 183 ελαφρές. Ο σεισμός του 1953 προήλθε από ρήγμα της τουρκικής ενδοχώρας [40.0200, 27.5300].    

Γεωδίφης

Πηγές

1.Kinematic analysis and palaeoseismology of the Edremit Fault Zone- Hasan Sözbilir

2.Ιστοσελίδα,temblor.net/

3.Σεισμοτεκτονικός Χάρτης Ελλάδας-ΙΓΜΕ

4.Κατάλογος σεισμών -Τομέας Γεωφυσικής Α.Π.Θ

5.GreDaSS/eqgeogr.weebly.com/seismogenic-sources-in-greece.html

6. EMSC- Ευρωμεσογειακό σεισμολογικό κέντρο

Πρόσφατοι, ιστορικοί σεισμοί και σημαντικά ενεργά ρήγματα στο νησί της Λέσβου.