Ανακαλύφθηκε περίεργο υποθαλάσσιο ηφαίστειο στον κόλπο της Καλιφόρνιας

Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ένα από τα πιο παράξενα ηφαίστεια του κόσμου στο βυθό κοντά στην άκρη του Baja, Μεξικό.

O μικροκαμωμένος δόμος του έχει περίπου 165 μέτρα ύψος ,4.000 μέτρα μήκος και 1.640 μέτρα πλάτος . Βρίσκεται κατά μήκος του Rise Alarcón, βρίσκεται σε ένα υποθαλάσσιο κέντρο επέκτασης πλακών. Οι τεκτονικές δυνάμεις ανοίγουν τον φλοιό της Γης στο κέντρο επέκτασης, δημιουργώντας ένα μεγάλο ρήγμα από το οποίο ξεχειλίζει μάγμα προς την επιφάνεια, που ψύχεται και σχηματίζει νέο φλοιό των ωκεανών.

Τα κέντρα επέκτασης του πλανήτη, είναι όπως οι ραφές της μπάλας μπέιζμπολ, όπου ο θαλάσσιος πυθμένας ανοίγει και  παράγει άφθονες ποσότητες βασάλτη, μια λάβα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πυρίτιο που αποτελεί το φλοιό του ωκεανού. (Silica, ή διοξείδιο του πυριτίου, είναι το κύριο συστατικό του χαλαζία, ένα από τα πιο κοινά ορυκτά στη Γη.)

Όμως, τα δείγματα από το ηφαίστειο που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα είναι παράξενα επειδή παρουσιάζουν ρυολιθική λάβα. Έχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε πυρίτιο (μέχρι 77 %)  και συλλέχθηκαν από μια κορυφογραμμή όπως  δήλωσε ο Brian Dreyer, ένας γεωχημικός στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Σάντα Κρουζ). Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν πριν λίγο καιρό στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης.

Οι ερευνητές του Monterey Bay Aquarium Research Institute (MBARI) ανακάλυψαν το ηφαίστειο φέτος την άνοιξη, κατά τη διάρκεια μιας τρίμηνης αποστολής στον Κόλπο της Καλιφόρνιας. Ένα τηλεχειριστήριο όχημα διερεύνησε το ηφαίστειο, το οποίο βρίσκεται 2.375 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, και έφερε δείγματα στο πλοίο.

Οι χάρτες υψηλής ανάλυσης του συντάχθηκαν χρησιμοποιώντας δεδομένα από το ρομποτικό AUV .

 "Όταν πήραμε τα δείγματα, παρατηρήσαμε αμέσως ότι ήταν πολύ χαμηλής πυκνότητας, και ότι το υλικό ήταν πολύ ελαφρύ, υαλώδες και γκρι. Δεν ήταν οι συνήθεις σκούροι, μαύροι, γυαλιστεροί  βασάλτες," είπε ο Dreyer  "Γι 'αυτό και αμέσως ήξερα ότι κάτι ήταν ασυνήθιστο."

Το ηφαίστειο είναι κατά κύριο λόγο ρυολιθικό και αποτελείται από πυριτική λάβα δακίτη, δήλωσε η γεωλόγος Jennifer Paduan. "Όταν βρήκαμε  αυτό κατά μήκος μιας υποθαλάσσιας κορυφογραμμής σε ένα τέτοιο περιβάλλον ήταν μία έκπληξη", είπε.

Ογκόλιθοι και  μπλοκ στο μέγεθος  αυτοκινήτων και μικρών σπιτιών καλύπτουν τις απότομες πλαγιές του δόμου, όπως έδειξε η βίντεο κάμερα του ρομπότ. Οι ροές θα έχουν αποτεθεί μέσω μεγάλων, κατολισθήσεων όπως έγραψε η  Paduan στο blog της αποστολής. Μερικές κορυφογραμμές αποτελούνταν από πολύ παράξενες, απότομες ροές πολύ διαφορετικές από τις μαξιλαροειδείς μορφές λάβας του βασάλτη, έγραψε.

Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη την ηλικία του ηφαιστείου, διότι τα δείγματα τους δεν έχουν ακόμη υποστεί τις απαραίτητες δοκιμές. Ο δόμος  είναι πιθανώς ηλικίας αρκετών χιλιάδων χρόνων, σύμφωνα με τον γεωλόγο David Clague .

Θα μπορούσε να εκραγεί; Μεγαλύτερη ανησυχία προκαλούν τα στοιχεία για την εκρηκτική ηφαιστειακή δραστηριότητα, τα οποία χαρακτηρίζουν τα ρυολιθικά ηφαίστεια, είπε η Paduan. Βρίσκεται μόνο 100 χιλιόμετρα από τη στεριά. Τόσο η χερσόνησος Baja όσο και η ηπειρωτική περιοχή κοντά στο Rise Alarcón έχουν πόλεις και θέρετρα πολυτελείας. Η ρυολιθική  λάβα μεταφέρει περισσότερο φυσικό αέριο και πτητικές ουσίες (πράγματα που είναι πιθανό να προκαλέσουν εκρήξεις) από τον βασάλτη, και όταν το μάγμα συναντά νερό, δίνει ακόμη πιο εκρηκτικά γεγονότα.

"Υπάρχουν σίγουρα εκρηκτικές αποθέσεις εκεί, και οι οποίες είναι εξαιρετικά ανησυχητικές, δεδομένου ότι η κορυφογραμμή είναι τόσο κοντά στη γη και υπάρχουν οι δυνατότητες δημιουργίας τσουνάμι από μιας μεγάλη έκρηξη", δήλωσε ο Paduan. "Δεν ξέρουμε πόσο εκρηκτική, και αυτό είναι κάτι που σίγουρα προσπαθώ να καταλάβω."

Οι ερευνητές βρήκαν μικρά κομμάτια λάβας που σχηματίζονται από εκρηκτικές μαγματικές φυσαλίδες αερίου που έχουν έλθει σε επαφή με κρύο θαλασσινό νερό."Έχουμε βρει αποδεικτικά στοιχεία για ήπιες εκρήξεις στην κορυφογραμμή," δήλωσε ο Paduan.

Γιατί είναι εκεί; Ρυόλιθοι έχουν βρεθεί στα κέντρα επέκτασης, αλλά μόνο πάνω από τα καυτά σημεία, όπως στην Ισλανδία και τα νησιά Γκαλαπάγκος, δήλωσε ο Dreyer. Καυτά σημεία είναι λοφία από μάγμα που έρχονται στην επιφάνεια από βαθιά μέσα από τον μανδύα της Γης. Δεν υπάρχει κανένα καυτό σημείο κάτω από το Rise Alarcón, είπε.

Η  ρυολιθική λάβα συνήθως παρουσιάζεται μόνο στις ηπείρους, όπως στο Όρος της Αγίας Ελένης της Ουάσιγκτον. Μια πιθανή εξήγηση για την περίεργη σύνθεση του δόμου του Alarcón είναι ότι ηπειρωτικός φλοιός γλίστρησε μέσα στο κάτω λιωμένο πέτρωμα – το κέντρο επέκτασης είναι νέο, και ο ηπειρωτικός φλοιό βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Αλλά δοκιμές των διαφορετικών ισοτόπων στα δείγματα λάβας δεν αποκάλυψαν ενδείξεις μόλυνσης από τον ηπειρωτικό φλοιό, δήλωσε ο Dreyer.

Μια άλλη ιδέα που απορρίφθηκε ήταν ότι ένα ψυχρό σημείο κάτω από την κορυφογραμμή ψύχθηκε και αποκρυσταλλώθηκε στο θάλαμο μάγματος που τροφοδοτεί το ηφαίστειο, αφήνοντας υλικό μόνο υψηλής περιεκτικότητας πυριτίου. Η τρέχουσα υπόθεση της ερευνητικής  ομάδας είναι ότι η πηγή μάγματος είχε μια υψηλή συγκέντρωση πτητικών, όπως το νερό, το θείο και το χλώριο, ίσως από μια εισροή του θαλασσινού νερού.

"Η έρευνα είναι ακόμη σε εξέλιξη, αλλά έχουμε βρει μερικά υαλώδη ηφαιστειακά συντρίμμια γύρω από αυτό το χαρακτηριστικό που έχει συγκεντρώσεις νερού μέχρι και 8%, το οποίο είναι αρκετά ασυνήθιστο για ένα κέντρο επέκτασης," δήλωσε ο Dreyer.

Το Alarcón επεκτείνεται με  σε ένα σχετικά αργό ρυθμό (5 εκατοστά) το χρόνο. Το τμήμα αυτό οριοθετείται από το ρήγμα  μετασχηματισμού Pescadero προς τα βόρεια και το ρήγμα  μετασχηματισμού Tamayo στο νότο, και είναι μέρος της βόρειας επέκτασης του Ανατολικού Ειρηνικού. Η συντριπτική πλειοψηφία των ροών λάβας κατά μήκος της κορυφογραμμής είναι από βασάλτη. Ο ρυολιθικός  θόλος βρίσκεται περίπου (9 χλμ) νότια του ρήγματος  μετασχηματισμού του Pescadero.

 Γεωδίφης με πληροφορίες από το ouramazingplanet.com