Η «λάμψη» του Γυαλιού
Το Γυαλί απέχει περίπου 16 χιλιόμετρα από τον όρμο της Κεφάλου. Το νησί βρίσκεται ανάμεσα στην Κω και την Νίσυρο, έχει έκταση 4.6 τετραγωνικά χιλιόμετρα ,ενώ ο πληθυσμός του είναι 10 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001.
Αν ποτέ σας δοθεί η ευκαιρία να το επισκεφθείτε με δικό σας θαλάσσιο μέσο τότε σας συστήνω να προσεγγίσετε πρώτα το βορειοδυτικό τμήμα του νησιού. Όταν πλησιάσετε το βραχώδες άκρο του Πατρίκη θα βρεθείτε αντιμέτωποι με ένα μοναδικό θέαμα. Θα δείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας από τους λόφους να εκπέμπονται σήματα τα οποία προέρχονται από τις αντανακλάσεις του ηλιακού φωτός πάνω στα πετρώματα της περιοχής.
Διάσπαρτοι στους λόφους του Πατρίκη εκατοντάδες τόνοι οψιδιανού αντανακλούν στιγμιαία το έντονο ηλιακό φως. Η υαλώδης λάμψη του ηφαιστειακού γυαλιού που εκπέμπει το νησί στους περαστικούς έκανε τους ναυτικούς να του δώσουν το όνομα Γυαλί.
Ο οψιδιανός του Γυαλιού είναι πλούσιος σε πυρίτιο και η χημική σύσταση του μοιάζει του γρανίτη και του ρυόλιθου. Περιέχει μικρή ποσότητα νερού περίπου 1% του βάρους του, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του νερού που είχε στην δομή του, διέφυγε με την έκχυση της λάβας. Η ταχύτατη ψύξη της λάβας κατά την έξοδο της από το ηφαίστειο δημιούργησε την υαλώδη υφή και εμπόδισε την ανάπτυξη των αστρίων, χαλαζία ή άλλων ορυκτών με αποτέλεσμα να σχηματιστεί το ηφαιστειακό «γυαλί».
Δημιουργήθηκε κατά τις τελευταίες εκρήξεις του ηφαιστείου της Νισύρου , από παχύρρευστες ρυολιθικές λάβες που εξέρχονταν υποθαλάσσια , πριν περίπου 25.000 χρόνια. Το χρώμα του πετρώματος είναι μαύρο ή σκούρο καφέ ανάλογα με την φύση των εγκλεισμάτων που περιέχονται σε αυτό.
Η κογχώδης θραύση αλλά και η σκληρότητα του οψιδιανού έκανε τους πρώιμους πολιτισμούς της Μεσογείου να τον χρησιμοποιήσουν για την κατασκευή εργαλείων και όπλων. Το πέτρωμα έχοντας σκληρότητα 5,5 γινόταν με την κατάλληλη επεξεργασία ένα κοφτερό εργαλείο για κάθε χρήση: την μάχη, το κυνήγι ,τη γεωργία και κυρίως τη διαβίωση. Πρωτοχρησιμοποιήθηκε πριν από 11.000 χρόνια μέχρι και το τέλος των ανακτορικών πολιτισμών του Αιγαίου. Άρχισε να χάνει την αξία του σταδιακά όταν το μέταλλο με κατάλληλες προσμίξεις δημιούργησε ένα υλικό πιο σκληρό και ανθεκτικό από τον οψιδιανό. Αργότερα ο οψιδιανός χρησιμοποιήθηκε ως διακοσμητικός λίθος και στην κατασκευή κατόπτρων. Ορισμένα είδη οψιδιανού σήμερα χρησιμοποιούνται από τους κοσμηματοποιούς ως ημιπολύτιμοι λίθοι.
Κατά την αρχαιότητα γινόταν η εξόρυξη οψιδιανού για την κατασκευή εργαλείων ίσως και στο Γυαλί. Σήμερα στο νησί γίνεται εξόρυξη ελαφρόπετρας και περλίτη. Κάποτε τα ορυχεία του έδιναν δουλειά στους κατοίκους των γύρω νησιών και στήριζαν την οικονομία των χωριών της δυτικής Κω. Στο Γυαλί έχει καταγραφεί η τελευταία έκρηξη του νοτιοανατολικού Αιγαίου πριν από 10.000 χρόνια. Στο νότιο άκρο του έχουν βρει οι αρχαιολόγοι ερείπια οικισμού και αρχαίου νεκροταφείου της 4ης χιλιετίας π.Χ. και δυο χωνευτήρια με σκωρίες τήξης χαλκού τα οποία χρονολογούνται από το 6.000 έως το 5300 π.Χ., που αποδεικνύουν την πρώιμη άσκηση μεταλλουργίας. Οψιδιανός στην χώρα μας εκτός από το Γυαλί συναντάται στην Μήλο ,Αντίπαρο , Νίσυρο, Σαντορίνη ,Θράκη και στην Κέφαλο της Κω.
Γεωδίφης
Πηγές:
1. Ο μύθος των Κώων για το ακρωτήριο Χελώνη
2.Βικιπαίδεια
3. Ορυκτά ,Πετρώματα και Πολιτισμός – Μ. Νικολάου
4. Ιστοσελίδα,nisyros.igme.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Το νυστήριον-νυστέρι, η προϊστορική λεπίδα, το πρώτο χειρουργικό εργαλείο ο παρεξηγημένος οψιδιανός του Γιαλιού, που κρίθηκε υποδεέστερος της Μήλου, από όσους δεν έχουν αντιληφθεί την κύρια χρήση του, τη σχέση του με τους Μινωίτες, την πρωτο-χειρουργική και που ακόμη αγνοούν το νεολιθικό άγνωστο ορυχείο στις Πλάκες, το οποίο μπορεί να έδωσε το πρώτο όνομα του νησιού, που δεν ήταν Βιγιαλίς, Κισσηρούσα, Ίστρος αλλά το σημερινό του Γυαλί- την αρχαία Ύαλο...
Αναρτήσεις
