Το στενό των Θερμοπυλών

Οι Θερμοπύλες  έχουν  πάρει το όνομά τους  από τις πηγές θερμού νερού που βρίσκονται κοντά στην περιοχή. Οι Θερμοπύλες είναι κυρίως γνωστές εξαιτίας της Μάχης των Θερμοπυλών, το 480 π.Χ. μεταξύ των ελληνικών και περσικών στρατευμάτων. Το στενό των Θερμοπυλών είχε τότε 9 χιλιόμετρα μήκος και 12 μέτρα πλάτος.

Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ήταν τόσο στενό που πέρναγε μια άμαξα προς μια κατεύθυνση τη φορά.

Σήμερα το τοπίο έχει αλλάξει κατά πολύ λόγω των προσχώσεων του Σπερχειού. Σε αυτό το στενό οι Φωκείς είχανε χτίσει, πριν ακόμη συμβεί η μάχη, ένα τείχος για τη προστασία τους από τους Θεσσαλούς ιππείς επιδρομείς. Αυτό το τείχος το αναστήλωσαν οι Έλληνες του Λεωνίδα. 

Ο δρόμος που αναφέρεται ως στενά των Θερμοπυλών αποτελείτο απο τρία στενά στη σειρά. Συγκεκριμένα το πρώτο στενό (από βορρά προς νότο) ήταν το δυτικότερο στενό της Ανθήλης, τόπος συνάντησης του Αμφικτυονικού συνεδρίου, το δεύτερο στενό ήταν στο σημείο που οι Φωκείς χτίσανε το τείχος και το τρίτο και ανατολικότερο στενό ήταν το στενό των Αλπήνων. 

Τον καιρό του Λεωνίδα, το 480 π.Χ., το πέρασμα ήταν ένα στενό μονοπάτι κάτω από το λόφο, το οποίο επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν στρατηγικά οι Έλληνες στρατιώτες για να εμποδίσουν τον υπεράριθμο περσικό στρατό. Σήμερα το πέρασμα των Θερμοπυλών φτάνει από 1.5 έως και 3 χιλιόμετρα πλάτος, εξαιτίας των αποθέσεων στις εκβολές του Σπερχειού.

Από την περιοχή διέρχεται ο Σπερχειός ποταμός, που παλαιότερα ονομαζόταν Αλαμάνα, ονομασία γνωστή σήμερα κυρίως από τη Μάχη της Αλαμάνας. Ο Σπερχειός έχει μήκος 82 χιλιόμετρα. Πηγάζει από το βουνό Τυμφρηστός της Ευρυτανίας και, με γενική κατεύθυνση προς τα ανατολικά, εισέρχεται στη Φθιώτιδα, διασχίζει την ομώνυμη κοιλάδα (Κοιλάδα του Σπερχειού), ανάμεσα στην Οίτη και στη δυτική προέκταση του όρους Όθρυς, και χύνεται στον Μαλιακό Κόλπο. 

Κυριότεροι παραπόταμοι είναι ο Ρουστανίτης και η Βίστριτσα, που είναι δεξιοί παραπόταμοι, όπως και οι μικρότεροι Μαυρονέρι Φθιώτιδας, Γοργοπόταμος (πολύ γνωστός από την ομώνυμη γέφυρα) και ο φθιωτικός Ασωπός. Στην αρχαιότητα οι τρεις τελευταίοι χύνονταν στη θάλασσα, αλλά με τις προσχώσεις του Σπερχειού, που μετέθεσαν τον μυχό του Μαλιακού κατά 8 και πλέον χιλιόμετρα προς τα ανατολικά, εκβάλλουν σήμερα στον Σπερχειό. \

Οι ίδιες αυτές προσχώσεις εξαφάνισαν τα στενά των Θερμοπυλών με τη στρατηγική τους σημασία και σε λιγότερο από χίλια χρόνια θα εξαφανίσουν και ολόκληρο τον Μαλιακό Κόλπο.

Γεωδίφης

Φωτογραφίες :Το στενό των Θερμοπυλών όπως είναι σήμερα. Τον καιρό που έγινε η Μάχη των Θερμοπυλών, η ακτή ήταν πολύ πιο κοντά στο βουνό. Οι προσχώσεις του Σπερχειού έχουν αλλάξει σημαντικά το τοπίο τα τελευταία χρόνια.