Τι είναι τα χρήματα;

Υπάρχει ένα μικροσκοπικό νησί που ονομάζεται Yap στον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι οικονομολόγοι το λατρεύουν γιατί βοηθά στην απάντηση αυτής της πραγματικά βασικής ερώτησης: Τι είναι το χρήμα;

Δεν υπάρχει χρυσός ή ασήμι στο Yap. Αλλά πριν από εκατοντάδες χρόνια, εξερευνητές από το Yap βρήκαν ασβεστολιθικά κοιτάσματα σε ένα νησί εκατοντάδες μίλια μακριά. Και χάραξαν αυτόν τον ασβεστόλιθο σε τεράστιους πέτρινους δίσκους, τους οποίους έφεραν πίσω στη θάλασσα με τα μικρά τους μπαμπού καράβια.

Δεν είναι σαφές εάν αυτές οι πέτρες ξεκίνησαν ως χρήματα. Αλλά κάποια στιγμή οι άνθρωποι στο Yap κατάλαβαν αυτό που συνειδητοποιούν οι περισσότερες κοινωνίες. Χρειαζόταν κάτι που όλοι συμφωνούν ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να πληρώσετε για πράγματα.

Και όπως πολλές κοινωνίες, οι άνθρωποι του Yap πήραν το όμορφο πράγμα που είχαν - την εκδοχή του χρυσού - και αποφάσισαν ότι ήταν χρήματα.

Ένα κομμάτι μεγάλο από πέτρα δεν θα το χρησιμοποιούσατε για καθημερινές αγορές. Θα το χρησιμοποιούσες για κάτι μεγάλο - προίκα μιας κόρης, ας πούμε.

«Αν κάποιος βρισκόταν σε πραγματικά δεινή κατάσταση και κάτι συνέβαινε με τη σοδειά του ή είχε λίγα χρήματα, θα μπορούσε να κάνει συναλλαγές», λέει ο Scott Fitzpatrick,ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, ειδικός στο Yap.

Ένα βασικό πράγμα για αυτά τα χρήματα: ήταν ότι πραγματικά βαριά. Ένα μεγάλο κομμάτι θα μπορούσε να ζυγίζει περισσότερο από ένα αυτοκίνητο.

Ως αποτέλεσμα, αυτή η πολύ συγκεκριμένη μορφή χρημάτων έκανε γρήγορα το άλμα να είναι κάτι πολύ αφηρημένο.

«Συχνά μιλούν για τις πέτρες που δεν αλλάζουν καθόλου χέρια», λέει ο Fitzpatrick. «Στην πραγματικότητα, τις περισσότερες φορές δεν θα το έκαναν».

Φανταστείτε λοιπόν να υπάρχει αυτός ο μεγάλος πέτρινος δίσκος που κάθεται σε ένα χωριό. Ένα άτομο το δίνει σε άλλο άτομο. Αλλά η πέτρα δεν κουνιέται. Απλώς όλοι στο χωριό γνωρίζουν ότι η πέτρα έχει τώρα νέο ιδιοκτήτη.

Στην πραγματικότητα, η πέτρα δεν χρειάζεται καν να βρίσκεται στο νησί για να υπολογίζεται ως χρήμα.

Μια φορά, σύμφωνα με την προφορική παράδοση του νησιού, ένα πλήρωμα που έφερνε ένα γιγάντιο πέτρινο νόμισμα πίσω στο σκάφος. Και λίγο πριν επιστρέψουν στο νησί, έπεσαν σε μια μεγάλη καταιγίδα. Η πέτρα κατέληξε στο βυθό του ωκεανού.

Το πλήρωμα επέστρεψε στο νησί και είπε σε όλους τι συνέβη. Και όλοι αποφάσισαν ότι το κομμάτι πέτρα ήταν ακόμα καλό - παρόλο που ήταν στον πάτο του ωκεανού.

«Έτσι κάποιος σήμερα κατέχει αυτό το κομμάτι από πέτρα, παρόλο που κανείς δεν το έχει δει για πάνω από 100 χρόνια ή περισσότερο», λέει ο Fitzgerald.

Αυτό το σύστημα, τελικά, ήταν πραγματικά οικείο. Αν συνδεθείτε στο διαδίκτυο για να πληρώσετε τον λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος, τι πραγματικά αλλάζει στον κόσμο;

Ορισμένα ψηφία στον τραπεζικό σας λογαριασμό μετατοπίζονται, μαζί με ορισμένα ψηφία στον τραπεζικό λογαριασμό της εταιρείας ενέργειας.

Με άλλα λόγια, εκείνο το πέτρινο χρήμα στον πάτο του ωκεανού που είχατε στην κατοχή σας τώρα ανήκει στην εταιρεία ενέργειας. Πηγές-npr.org/tropical.pete/Flickr

Γεωδίφης