Καταστροφικός σεισμός και τσουνάμι κατέστρεψαν την Ομηρική Τροία;

 

Τείχη της Τροίας

Η Τροία ήταν διάσημη για τα πλούτη της, τα ωραία ρούχα, την παραγωγή σιδήρου και τα τεράστια αμυντικά της τείχη. 

Aρχαίοι ιστορικοί τοποθετούσαν τον Τρωικό πόλεμο στον 12ο, 13ο ή 14ο αιώνα π.Χ (Ερατοσθένης στα 1184 π.Χ., Ηρόδοτος το 1250 π.Χ., Δουρις το 1334 π.Χ)

Σύμφωνα με τις ιστορικές αναφορές στην Ιλιάδα οι Αχαιοί έστησαν το στρατόπεδό τους κοντά στις εκβολές του ποταμού Σκαμάνδρου (σημερινό Karamenderes), όπου προσάραξαν τα πλοία τους. 

Η πόλη της Τροίας βρισκόταν σε ένα λόφο της πεδιάδας του Σκαμάνδρου, όπου έλαβαν χώρα οι μάχες του Τρωικού πολέμου. Η θέση της αρχαίας πόλης σήμερα απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα από την ακτή, αλλά η αρχαία εκβολή του Σκαμάνδρου 3.000 χρόνια πριν ήταν περίπου 5 χιλιόμετρα πιο εσωτερικά, εκβάλλοντας σε ένα κόλπο που έκτοτε έχει προσχωθεί.

Το Νοέμβριο του 2001, οι γεωλόγοι Τζον Κραφτ από το Πανεπιστήμιο του Ντελαγουέαρ και Τζον Λιους από το Κολλέγιο Τρίνιτυ του Δουβλίνου παρουσίασαν τα αποτελέσματα των διερευνήσεων της γεωλογίας της περιοχής που είχαν αρχίσει το 1977. 

Οι γεωλόγοι συνέκριναν την τωρινή γεωλογία με τη μορφολογία του εδάφους και των ακτών που περιγράφεται στην Ιλιάδα και άλλες κλασικές πηγές, κυριότερα στη Γεωγραφία του Στράβωνος. Το συμπέρασμά τους ήταν ότι υπάρχει συνάφεια μεταξύ της τοποθεσίας της Τροίας που απεκάλυψε ο Σλήμαν, των γεωλογικών αποδείξεων, και των περιγραφών της τοπολογίας και των μαχών στην Ιλιάδα.

Επιπλέον μία κοινή έρευνα των Πανεπιστημίων του Τσανάκαλε και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που ξεκίνησε μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1999 τόσο στην Κωνσταντινούπολη όσο και στην Αθήνα και τελείωσε το 2010 μας δίνει νέες πληροφορίες. Μέσω αρχαιοσεισμολογικής έρευνας οι επιστήμονες αναπαράστησαν την εδαφολογική συμπεριφορά μιας περιοχής στο παρελθόν, αξιοποιώντας στο έπακρο όλα τα γεωλογικά, τα σεισμολογικά ευρήματα αλλά και τις αρχαιολογικές πηγές. Η πολυετής ελληνοτουρκική έρευνα στην Ομηρική Τροία, διαπίστωσε πως τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της ιστορικής παρουσίας της η Τροία καταστράφηκε από σεισμό.

Τελικά μήπως ένας καταστροφικός σεισμός κι ένα τσουνάμι κατέστρεψαν την Ομηρική Τροία. Μήπως τρομακτικά κύματα υψώθηκαν πάνω από την παραλιακή πόλη και πιθανόν κατέστρεψαν μία από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαιότητας.

Μία από τις Τροίες (η πόλη χτίστηκε και καταστράφηκε πολλές φορές στο πέρασμα των αιώνων), η Τροία VI, καταστράφηκε από σεισμό την εποχή του Χαλκού (1100-1200 π.Χ.) όπως δείχνουν τα αρχαιοσεισμολογικά δεδομένα. Παρόλο που υπάρχουν γεωλογικές ενδείξεις, δεν υπάρχουν ακόμη ασφαλή συμπεράσματα. Τα αρχαιοσεισμολογικά δεδομένα από την πρώιμη εποχή του Χαλκού, οι εναποθέσεις των ποταμών Σκάανδρος και Σιμόεντας, αλλά και τα νεοτεκτονικά ρήγματα της ευρύτερης περιοχής της Τροίας μπορούν να δώσουν. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη μελέτη του ρήγματος της βόρειας πλευράς της λοφοσειράς της Τροίας, στα μορφοτεκτονικά χαρακτηριστικά του, στο βαθμό ενεργότητάς του, στη σχέση που έχει με το μεγάλο ενεργό ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας αλλά και στην πιθανότητα να είναι υπεύθυνο για τον καταστρεπτικό σεισμό που συνέβη στο τέλος της εποχής του Χαλκού (12ος αιώνας π.Χ.) που, όπως δείχνουν τα αρχαιολογικά δεδομένα, επηρέασε την Τροία VI. Από τις συγκρίσεις και τα δεδομένα της ελληνοτουρκικής ερευνητικής ομάδας γεωαρχαιολογίας και παλαιοσεισμολογίας και συγκρίνοντας τις τελευταίες απόψεις γεωγράφων του ομηρικού τοπίου, αρχαιολόγων και γεωλόγων τίθενται νέοι προβληματισμοί. Τα μέχρι σήμερα δεδομένα δεν επιτρέπουν τη διατύπωση οριστικών απαντήσεων στα προβλήματα, τα οποία παραμένουν μέχρι σήμερα ανοιχτά...

Σύμφωνα με τις πρόσφατες χρονολογήσεις, υπάρχουν συνολικά 9 Τροίες που χτίστηκαν στο πέρασμα των αιώνων.

1)Τροία I – Τροία IV: πρώιμη εποχή Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.)

2)Τροία V: 20ός αιώνας π.Χ. – 18ος αιώνας π.Χ.

3)Τροία VI: 17ος αιώνας π.Χ. – 15ος αιώνας π.Χ.

4)Τροία VIh: ύστερη εποχή Χαλκού, 14ος αιώνας π.Χ.

5)Τροία VIIa: περ. 1300 π.Χ. – 1190 π.Χ., πιο πιθανή υποψήφια για την Ομηρική Τροία Τροία VIIb1: 12ος αιώνας π.Χ.

6)Τροία VIIb2: 11ος αιώνας π.Χ.

7)Τροία VIIb3: μέχρι περ. 950 π.Χ.

8)Τροία VIII: ~ 700 π.Χ.

9)Τροία IX: Ρωμαϊκό Ιλιον, 1ος αιώνας π.Χ.

Πηγές

1.Βικιπαίδεια

2.efsyn.gr