Αλατούχος τεκτονική και ο ''φονικός'' Αύγουστος του 1953
Η Κεφαλονιά μετά από το τρομερό συμβάν.
Το ημερολόγιο έλεγε 9 Αυγούστου του 1953, όταν ξαφνικά εκδηλώνεται ένας σεισμός 6,4R με επίκεντρο τον Σταυρό της Ιθάκης ,τότε οι κάτοικοι των Ιονίων Νησιών δεν γνώριζαν τι τους επιφύλασσε η μοίρα.
Στις 11 Αυγούστου ένας πιο ισχυρός σεισμός 6,8R και δεκάδες μετασεισμοί με μεγέθη από 5,3-5,1R αναστατώνουν τους κάτοικους της ευρύτερης περιοχής. Στις 12 Αυγούστου ακολουθεί ένας επιπλέον με 5,2R που ταλαιπωρεί κυρίως τους Κεφαλονίτες, όμως αποτελεί το προμήνυμα γι' αυτό που θα ακολουθήσει.
Την ίδια μέρα στις 9.23 το πρωί , θα εκδηλωθεί ο κύριος και ο πιο δυνατός από την ακολουθία σεισμικών γεγονότων του τρομερού τριήμερου. Θα πλήξει την Κεφαλονιά, την Ζάκυνθο,την Ιθάκη, την Αιτωλία ,την Ηλεία και θα προκαλέσει μεγάλες καταστροφές στα υπόλοιπα Ιόνια Νησιά. Θα ακολουθήσουν πολλοί μετασεισμοί εκ των οποίων ο μεγαλύτερος με 6,3R θα εκδηλωθεί μόλις 2,5 ώρες μετά από το κύριο συμβάν. Τα 7,2R ισοπεδώνουν την Κεφαλονιά , την Ζάκυνθο και την Ιθάκη, σκοτώνουν τουλάχιστον 470 και αφήνουν πίσω τους περίπου 2.500 τραυματίες.
Ο πιο φονικός σεισμός στην χώρα μας του 20ου αιώνα θα καταστρέψει 33000 σπίτια και θα έχει τεράστιες κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες στην περιοχή.
Το σεισμικό γεγονός της 12ης Αυγούστου ήταν επιφανειακό με εστιακό βάθος 10 χλμ. Το σπάσιμο του φλοιού έγινε υποθαλάσσια νότια του Ακρ.Αγίου Ιωάννου της Ιθάκης μόλις 17 χλμ. ανατολικά από την Αγία Ευφημία της Κεφαλονιάς και θα συνοδευτεί από ανύψωση των ακτών της ανατολικής και νότιας ακτής της Κεφαλονιάς.
Υπεύθυνη για τις στιγμές φρίκης που έζησαν οι κάτοικοι ήταν άλλη μια φορά η τεκτονική της περιοχής. Η σύγκλιση με 4-10χιλιοστά/χρόνο προς βορρά της Αφρικανικής πλάκας σε σχέση με την Ευρασιατική πλάκα κατά μήκος ενός σύνθετου ορίου, επηρεάζει την σεισμοτεκτονική περιοχή του Ιονίου
Γεωμορφολογικά, θαλάσσια βιολογικά και ραδιομετρικά δεδομένα σε συνδυασμό με προηγούμενες εκθέσεις έχουν αποκαλύψει ότι ο σεισμός των 7.2R, συνδέθηκε με ανύψωση 0,3-0,7 μέτρων και δυτική κλίση του κεντρικού τμήματος της Κεφαλονιάς κάτι το οποίο δεν έγινε όμως για πρώτη φόρα. Πριν 1500 χρόνια περίπου ένα ανάλογο γεγονός έχει παρατηρηθεί σύμφωνα με παλαιοσεισμική έρευνα, που συνδέεται και αυτό με παράκτια έξαρση.
Τεκτονικά στοιχεία δείχνουν ότι η ''ανίζησις'' του 1953 οριοθετείται από δύο παράλληλα, μεγάλα ανάστροφα ρήγματα στα οποία οφείλεται η κίνηση. Αυτό από την άποψη της τεκτονικής είναι ένα ασυνήθιστο μοτίβο σεισμικής παραμόρφωσης και διαφορετικό από την μακροχρόνια τάση παραμόρφωσης της περιοχής.
Είναι πιθανόν να οφείλεται στις ιδιαιτερότητες ενός στρώματος άλατος πάχους 1500 μέτρων που λειτουργεί ως τοπική αποκόλληση. Η αλατούχος τεκτονική της περιοχής σχετίζεται με τις πλαστικές ιδιότητες του άλατος και προκαλείται όταν επάνω από μαλακότερα πετρώματα υπάρχουν όγκοι σκληρών πετρωμάτων. Αυτή η ανισοτροπία φλοιού είναι υπεύθυνη για την παρατηρούμενη ανώμαλη εξασθένηση των σεισμικών κυμάτων κατά τη διάρκεια του 1953 και του ιστορικού σεισμού.
Η αλατούχος τεκτονική, όπως αποκαλείται, συνδέεται με την παρουσία εβαποριτών δηλαδή πετρώματα που περιέχουν ορυκτό αλάτι μέσα σε μια στρωματογραφική ακολουθία. Εξαιτίας της πλαστικότητας των εβαποριτών λόγω πιέσεως των υπερκείμενων στρωμάτων προκαλείται η άνοδος και η διείσδυση με αποτέλεσμα να δημιουργούν πτυχώσεις στα γειτονικά πετρώματα.
Ένα σημαντικό ποσοστό των παγκόσμιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων βρίσκονται σε δομές που σχετίζονται με την αλατούχο τεκτονική, συμπεριλαμβανομένων πολλών στη Μέση Ανατολή , το παθητικό περιθώριο του Νότιου Ατλαντικού ( Βραζιλία , Γκαμπόν και Αγκόλα ) και το Κόλπο του Μεξικού .
Γεωδίφης
Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.Σεισμοί της Ελλάδας-Β.Παπαζάχος
3.Ιστορικοί σεισμοί της Ελλάδας-Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών
4.Φωτογραφίες και αποσπάσματα από το σεισμικό γεγονός, ιστοσελίδα http://www.kolivas.de/archives/114394
5.Σεισμοτεκτονικός Χάρτης Ελλάδας-ΙΓΜΕ
6.The 1953 earthquake in Cephalonia (Western Hellenic Arc): coastal uplift and halotectonic faulting-S. C. Stiros, P. A. Pirazzoli, J. Laborel, F. Laborel-Deguen
