Ο αείμνηστος Τζοβόλας, τα τσουνάμι και η εθνική μας τύφλωση ...
«Ξέχνα την προσωπική σου τραγωδία. Όλοι μας είμαστε μπλεγμένοι από την αρχή και ειδικά εσύ πρέπει να πληγωθείς πολύ πριν μπορέσεις να γράψεις σοβαρά. Αλλά όταν πάθεις τον καταραμένο πόνο, χρησιμοποίησέ τον - μην το κάνεις για να ξεγελάσεις τους άλλους». Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ πέθανε σαν χθες το 1961.
Κατά την πρωινή μου ποδηλατάδα , μετά το πρωινό μπάνιο και ενώ όλη η χώρα βράζει και έχει μείνει άφωνη με τα έργα και τις μέρες του ΟΠΕΚΕΠΕ [Ελληνικού Οργανισμού πληρωμών κοινοτικών ενισχύσεων], έπεσε άθελα μου μία ξεχασμένη από τα παλιά, στοιχειωμένη ψηφιακή πινακίδα, που χρηματοδοτήθηκε από εθνικά προγράμματα, συμβάσεις και τοποθετήθηκε από το Μεσογειακό Κέντρο Προειδοποίησης Τσουνάμι για να σώσει ζωές εάν πότε χρειαστεί.
Ο υπουργός Τζοβόλας
Είχε προηγηθεί το χωλό τσουνάμι του 2017, που ευτυχώς δεν θρηνήσαμε θύματα χάρη στη Θεά Τύχη.
Θυμάμαι τύπους, τύπισσες που έβγαιναν και μιλούσαν για τα τσουνάμι, που δεν γίνονται, τον τουρισμό μας που θα πληγωθεί από αυτές τις ανούσιες και απαίσιες πινακίδες, χωρίς να έχουν μπει ποτέ στον κόπο να διαβάσουν την ιστορία του τόπου τους, ούτε τι είναι τα τσουνάμι, σε τι αποσκοπούσαν οι πινακίδες και τι κάνουν άλλα εξίσου τουριστικά μέρη στον πλανήτη που αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα.
Ο νους μου βέβαια πήγε ακόμη πιο πίσω, στο περίφημο, αξέχαστο και διαχρονικό: «Τζοβόλα δώστα όλα..» ένα αυτοσχέδιο σύνθημα, ο απόλυτος φτηνός λαϊκισμός του μπαλκονιού από τις εκλογές του 1989, που μπορεί οι εκφραστές της θρυλικής ατάκας να έχουν φύγει, όμως η ηχώ, το νόημα της φράσης παραμένει πιο επίκαιρο και βασιλεύει γύρω μας, ιδιαίτερα στις μικρές κοινότητες του τόπου μας.
Γνωρίζω καλά τι έγινε, όμως η ανάρτηση δεν θα παρασυρθεί από την υποκρισία και το φαρμάκι των καιρών, όσων φωνάζουν για να ακουστούν χωρίς να έχουν τίποτα να πουν ή κάτι να προτείνουν . Παρά μόνο να δώσουν πάτημα στους φορείς των ιερών, θείων ψήφων όπου απευθύνονται.
Θυμάμαι ότι από την αρχή δεν ήμουν αρνητικός στην τοποθέτηση τους, όμως δεν το κρύβω ότι με προβλημάτισε ο ξαφνικός τρόπος τοποθέτησης χωρίς καμία ουσιαστική προετοιμασία της δημοτικής κοινότητας και των μελών της.
Είχα ήδη εκδώσει το βιβλίο η «Ετοιμότητα σώζει ζωές», από το 2011, δίνοντας κατάλογο με όλα τα ιστορικά γνωστά τσουνάμι που έχουν πλήξει την Κω και δημοσιεύοντας έναν οδηγό προστασίας τους.
Τα αποτελέσματα της έρευνας μου τα είχα γνωστοποιήσει όχι από ανάγκη, ούτε για δόξα, αλλά μήπως μπορέσω να ευαισθητοποιήσω το τοπικό προυχοντολίκι, από κίτρινους, μπλε, πράσινους και εμπριμέ: Έπαρχο, πολιτική ηγεσία και Δήμαρχο, ο οποίος αφού αρχικά έδειχνε να ξαφνιάζεται, μου είπε: « Τι λες ρε Νίκο έχουν γίνει τόσα τσουνάμι στο νησί; ». Ευγενικά με ευχαρίστησε, παραπέμποντας το πόνημα στη Δημοτική Αστυνομία, λες και έπρεπε να συλλάβουν κανένα, δήλωσε συγκλονισμένος από τη συνομιλία μας αλλά εκ του αποτελέσματος φάνηκε ερμητικά αδιάφορος για το όλο θέμα.
Τελικά από τις δύο επίμαχες πινακίδες υπάρχει μόνο αυτή στην Πλατεία με τα Δελφίνια, η οποία όμως δεν είναι συνδεδεμένη με το εθνικό δίκτυο και δεν ξέρω αν ακόμη λειτουργεί.
Οι σημαδούρες τσουνάμι
Επιστρέφοντας στο σπίτι, άνοιξα μια από τις αγαπημένες σελίδες που παρακολουθώ και διαβάζω τυχαία για τις πρώτες σημαδούρες για την παρακολούθηση τσουνάμι στη Μεσόγειο, ως μέρος του ιδίου προγράμματος που συμμετέχει η Κως και εξελίσσεται, βελτιώνεται στην υπόλοιπη μεσογειακή λεκάνη, ενώ εδώ έχει καταργηθεί χωρίς να μάθουμε ποτέ την απόφαση και γιατί ρε φίλε εγκαταλείφθηκε η τύχη του.
Η πρωτοβουλία CAT, που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του έργου MEET του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (PNRR), υπό τον συντονισμό του Ιταλικού φορέα INGV, θα οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση των δυνατοτήτων «πρόβλεψης» των τσουνάμι στη Μεσόγειο.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τους εμπειρογνώμονες του MSM, οι ερευνητές του INGV μπόρεσαν να επαληθεύσουν την πρόοδο των εργασιών, να παράσχουν ορισμένες προτάσεις για τη βελτίωση των τελικών φάσεων του έργου και να ορίσουν την ημερομηνία ανάπτυξης στη θάλασσα μεταξύ τέλους Αυγούστου και αρχών Σεπτεμβρίου 2025.
Οι δύο σημαδούρες για τσουνάμι θα αναπτυχθούν στο Ιόνιο Πέλαγος και θα συνδεθούν μέσω ακουστικού μόντεμ με δύο αισθητήρες πίεσης βυθού, τοποθετημένους σε βάθη μεταξύ 2600 και 3200 μέτρων. Αυτοί οι αισθητήρες, των οποίων τα δεδομένα θα μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο, είναι χρήσιμοι για την ανίχνευση πιθανών τσουνάμι.
Πως το Τσουνάμι του Αιγαίου του 1956, από την Αμοργό μέσα σε λίγα λεπτά επηρέασε όλο το Αρχιπέλαγος, την Κω και τα γύρω νησιά. Τότε που ακόμη τα νησιά δεν είχαν αναπτυχθεί τουριστικά. Αν γινόταν σήμερα;
Πρόκειται για τις πρώτες σημαδούρες παρακολούθησης τσουνάμι που έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή του NEAMTWS (Σύστημα Προειδοποίησης για Τσουνάμι Βορειοανατολικού Ατλαντικού, Μεσογείου και Συνδεδεμένων Θαλασσών), μιας από τις τέσσερις Διακυβερνητικές Ομάδες Συντονισμού της UNESCO που αποτελούν το παγκόσμιο σύστημα παρακολούθησης τσουνάμι.
Τα τσουνάμι και η εθνική μας τύφλωση...
Από τότε που ξεκίνησα τη σελίδα με τις φλυαρίες μου, θεώρησα ότι από τα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά νοημοσύνης και ενσυναίσθησης είναι η ικανότητα να διατυπώνεις και να υπερασπίζεσαι ένα επιχείρημα με το οποίο διαφωνείς κάθετα. Είναι κάτι που εξακολουθώ να πιστεύω και αρνούμαι με κάθε τρόπο οτιδήποτε με φέρει να συμφωνώ με ότι διαφωνώ.
Οι επίσημες στατιστικές για τσουνάμι στην Ελλάδα, και το νησί μας προτείνουν ότι τα βίαια και απρόβλεπτα κύματα με μέγεθος ΙΙΙ γίνονται κάθε 4 χρόνια, με μέγεθος IV κάθε 26 χρόνια, με V ή παραπάνω κάθε 170 χρόνια και μεγέθους VI κάθε 1100 χρόνια. Οι περιοχές που προσβάλλονται περισσότερο από τα ύπουλα τσουνάμι είναι τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, η Χίος, ο Κορινθιακός, ο Μαλιακός και οι δυτικές ακτές της χώρας μας. Αυτά δεν ήταν αρκετά σε όσους έκαναν του κεφαλιού τους καταργώντας ένα σημαντικό πρόγραμμα για την προστασία από τα μακρινά τσουνάμι για τους συμπολίτες και τους φιλοξενούμενους του νησιού. Είχα προτείνει, στου κουφού άλλωστε την πόρτα, τι πρέπει να κάνουμε για τα τσουνάμι που συμβαίνουν ακριβώς δίπλα μας και το σύστημα αδυνατεί να ενημερώσει έγκαιρα.
Σχετικά με το ΕΚΠΤ, θα πω ότι δεν είναι ένα γραφειάκι των Χαλβαζιών , αλλά ένας από τους πέντε πιστοποιημένους Παρόχους Υπηρεσιών Τσουνάμι (Tsunami Service Providers, TSPs) που ενεργούν στο πλαίσιο του Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης και Μετριασμού των Επιπτώσεων Τσουνάμι για τον Βόρειο-Ανατολικό Ατλαντικό, τη Μεσόγειο και τις Συνδεδεμένες Θάλασσες (NEAMTWS).
Ενώ η δραστηριοποίηση του ελληνικού ΓΙ σε θέματα τσουνάμι ξεκινάει από τη δεκαετία του 1990, το εθνικό ΕΚΠΤ ιδρύθηκε επίσημα από το κράτος με ΦΕΚ το 2010 και ξεκίνησε την επιχειρησιακή του λειτουργία τον Αύγουστο του 2012.
Έχουν περάσει 15 χρόνια, από την ίδρυση του. Ευτυχώς από τότε δεν έχει συμβεί κάτι το τραγικό στο μέσο διάστημα. Όμως ο διάβολος λέγεται ότι κρύβεται πίσω από τα είδωλα και περιμένει την κατάλληλη στιγμή. Οι λεπτομέρειες και τα μηνύματα του, δεν κάνουν πάταγο αλλά ψιθυρίζουν, ότι έτσι και συμβεί κάτι όλοι θα λένε ότι δεν γνώριζαν και ο ένας θα ρίχνει ευθύνες στον άλλο, να είστε βέβαιοι για αυτό.
Αλλά το « δηλητήριο δεν ήταν ποτέ επιβεβλημένο. Προσφερόταν απαλά, μέχρι που ξέχασες ότι ήταν δηλητήριο», όπως είχε πει ο πάντα εύστοχος, ο ενοχλητικός Μάρκος, Twain.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.https://ingvterremoti.com/2025/07/02/prime-boe-per-il-monitoraggio-degli-tsunami-nel-mediterraneo/
2. http://hl-ntwc.gein.noa.gr/el/#projects
3.Αρχαία και πρόσφατα τσουνάμι στο νησί της Κω [2022]
https://geogeodifhs.blogspot.com/2022/07/2022.html
4.Η επίμαχη ταμπέλα στο λιμάνι!
https://geogeodifhs.blogspot.com/2019/08/blog-post_56.html
5.Τι έγιναν οι πινακίδες τσουνάμι στο λιμάνι της Κω;
https://geogeodifhs.blogspot.com/2021/11/blog-post_86.html
6.Τον Μάρτη του 2011
https://geogeodifhs.blogspot.com/2025/02/2011.html
7.Ετοιμότητα σώζει ζωές, e-book[2011], ελεύθερο χωρίς χορηγούς και πάνελ...