Νωρίς το πρωί της 30ής Ιουνίου 1908...
Στις 30 Ιουνίου 1908, μια εισερχόμενη πύρινη σφαίρα εξερράγη χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης, καίγοντας και ανατρέποντας μεγάλο αριθμό δέντρων.
Οι πολλοί κρατήρες πρόσκρουσης που είναι διάσπαρτοι στην επιφάνεια της Γης προσφέρουν άφθονες υπενθυμίσεις από παρελθόντες κατακλυσμούς. Ωστόσο, μια από τις πιο γνωστές συναντήσεις της Γης με ένα αντικείμενο κοντά στη Γη στη σύγχρονη ιστορία - το Γεγονός Τουνγκούσκα - δεν άφησε κανένα μόνιμο σημάδι.
Νωρίς το πρωί της 30ής Ιουνίου 1908, ένα αντικείμενο που οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είχε διάμετρο μεταξύ 50 και 100 μέτρων (150 και 300 ποδιών) βυθίστηκε στην ατμόσφαιρα της Γης, δημιουργώντας μια λαμπρή πύρινη σφαίρα που εξερράγη πάνω από ένα απομακρυσμένο μέρος της Σιβηρίας.
Η έκρηξη αέρα, πιθανότατα συνέβη περίπου 6 έως 10 χιλιόμετρα (4 έως 6 μίλια) πάνω από την επιφάνεια της σημερινής περιοχής Έβενκισκι του Κράι Κρασνογιάρσκ, εξατμίζοντας τη συντριπτική πλειοψηφία του εισερχόμενου βολιδίου, τραυματίζοντας αυτόπτες μάρτυρες και ανατρέποντας και καίγοντας δέντρα σε εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Πάνω από έναν αιώνα αργότερα, στις 6 Ιουλίου 2024, το OLI (Operational Land Imager) στο Landsat 8 κατέγραψε αυτήν την εικόνα ενός μέρους της περιοχής που επλήγη από την έκρηξη. Η εικόνα δεν δείχνει ορατά σημάδια της πρόσκρουσης ή της ζημιάς - μόνο υγιή πευκοδάση, έλη και ποτάμια. Οι ετικέτες δείχνουν το κατά προσέγγιση επίκεντρο της ζημιάς με βάση τις επιτόπιες έρευνες και μια πιθανή τροχιά του εισερχόμενου βολιδίου. (Οι δημοσιευμένες εκτιμήσεις της τροχιάς ποικίλλουν σημαντικά.)
Ο ορυκτολόγος Leonid Kulik διεξήγαγε μια σειρά από επιτόπιες αποστολές στις δεκαετίες του 1920 και του 1930 που παρήγαγαν μερικές από τις πρώτες λεπτομερείς τεκμηριώσεις των ζημιών που προκλήθηκαν από το Γεγονός της Τουνγκούσκα, συμπεριλαμβανομένων φωτογραφιών και εναέριων ερευνών που δείχνουν κομμένα και καμένα δέντρα σε ακτινικό μοτίβο.
Η φωτογραφία των κατεστραμμένων δέντρων που φαίνεται παρακάτω τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια μιας αποστολής Kulik τον Μάιο του 1929. Στις επόμενες δεκαετίες, οι ερευνητικές ομάδες έχουν βελτιώσει τους χάρτες της ζώνης έκρηξης σε σχήμα πεταλούδας. Άλλοι έχουν ισχυριστεί ότι συγκεκριμένα θραύσματα βράχων, περιέχουν χαλαζία που έχει υποστεί ηλεκτροπληξία και ανωμαλίες στους δακτυλίους των δέντρων είναι πιθανά σημάδια της έκρηξης.
Μερικοί ερευνητές έχουν προτείνει ότι η κοντινή λίμνη Τσέκο μπορεί να σχηματίστηκε ως αποτέλεσμα της πτώσης ενός θραύσματος βολιδίου, αλλά άλλες ερευνητικές ομάδες αμφισβητούν αυτή την ιδέα. Άμεσα στοιχεία για κρατήρες ή τη βολίδα που προκάλεσε την έκρηξη παραμένουν ασαφή και αποτελούν θέμα συνεχιζόμενης μελέτης και συζήτησης.
Για να χαρακτηριστεί ένας κομήτης ή αστεροειδής ως αντικείμενο κοντά στη Γη, πρέπει να έχει τροχιά που τον φέρνει σε απόσταση 1,3 αστρονομικών μονάδων από τον Ήλιο. Η βάση δεδομένων της NASA με γνωστούς αστεροειδείς κοντά στη Γη περιείχε περισσότερες από 38.000 καταχωρήσεις τον Ιούνιο του 2025, αν και ο αριθμός αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια.
Οι έρευνες για αστεροειδείς έχουν οδηγήσει στην προσθήκη εκατοντάδων νέων καταχωρίσεων σε μερικούς μήνες. Τον Ιούνιο του 2025, το Αστεροσκοπείο Vera C. Rubin ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε 2.104 νέους αστεροειδείς στο ηλιακό μας σύστημα, συμπεριλαμβανομένων επτά αντικειμένων κοντά στη Γη, μέσα σε λίγες μόνο ημέρες.
Οι αστρονόμοι αναμένουν ότι η γιγαντιαία ψηφιακή κάμερα του αστεροσκοπείου θα βρει εκατομμύρια ακόμη τα επόμενα χρόνια, καθώς θα ερευνά μεγαλύτερες εκτάσεις του νυχτερινού ουρανού. Η συντριπτική πλειοψηφία των αντικειμένων κοντά στη Γη είναι ακίνδυνα και δεν θα διασταυρωθούν ποτέ με τη Γη.
Το 2016, η NASA ίδρυσε ένα Γραφείο Συντονισμού Πλανητικής Άμυνας για να εντοπίσει και να παρακολουθήσει τα αντικείμενα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο.
Εικόνα του Παρατηρητηρίου της Γης της NASA από τη Michala Garrison, χρησιμοποιώντας δεδομένα Landsat από την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ. Φωτογραφία κατεστραμμένου δέντρου από την αποστολή Leonid Kulik του 1929. Εκτιμήσεις επικέντρου και τροχιάς από τους Longo, G. et al. 2007. Ιστορία από τον Adam Voiland.
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Παρατηρητήριο της Γης
Σημείωση του συντάκτη: Η σημερινή Εικόνα της Ημέρας του Παρατηρητηρίου της Γης ξεκινά μια εβδομάδα με ιστορίες που παρουσιάζουν μερικές από τις πιο συναρπαστικές εικόνες από σημεία πρόσκρουσης σε όλο τον πλανήτη.
https://earthobservatory.nasa.gov/images/154488/a-cosmic-explosion-over-siberia