Ο δείκτης θερμότητας, οι θερμικές κράμπες και οι «σκυλίσιες» ημέρες του Ιούλη
Στην Ακτή Marabuto των Ιταλών του Σκανδάριου, σήμερα του Αη Γιώργη Πετρουμιανού, στις 24 Ιουλίου 2025 και ώρα 8.55, το πρωί.
Στο μικρό άλσος από τα θεία, παντοδύναμα, θαυματουργά αλμυρίκια που καταπολεμούν όσο τίποτα άλλο τον θερμικό θόλο, την υφαλμύρωση των νερών, βελτιώνουν τον αέρα και προστατεύουν από τη θαλάσσια διάβρωση, εκεί όπου γιόρταζαν οι παλιοί Κώοι κάθε 6 Μαΐου τον ερχομό της άνοιξης με χαρές και τραγούδια.
Τέλη Ιουλίου γράφει το ημερολόγιο, οι συνήθεις σκυλίσιες μέρες και τα καύματα επιστρέφουν για άλλη μια χρονιά.
Οι αρχαίοι πρόγονοι μας πίστευαν ότι οι πιο ζεστές μέρες του χρόνου συνέβαιναν όταν ο Σείριος [το μεγαλύτερο , φωτεινότερο αστέρι του αστερισμού του Μεγάλου Κυνός] και ο Ήλιος ενεργούσαν σε συνεννόηση για να δημιουργήσουν τις «ημέρες της μεγάλης ζέστης» του Ιούλη. Τίποτα δεν έχει αλλάξει στο γενικό πλαίσιο από τότε ή μάλλον κάτι ελάχιστο προς το χειρότερο λόγω της πιο έντονης θέρμανσης των ωκεανών.
Η ζέστη εξακολουθεί να μας απασχολεί όλους. Εδώ είναι ένας δείκτης που μόνο αλήθειες μπορεί να καταγράψει και αξίζει να τον γνωρίσουμε καλύτερα.
Πώς μπορούμε να διαβάσουμε τη ζέστη γύρω μας;
Ένας από τους ισχυρότερους καύσωνες της τελευταίας 15ετίας αυτός που διανύουμε, αναφέρει ένας Έλληνας μετεωρολόγος. Η αίσθηση ακραίας ζέστης άγγιξε τους 51,9 βαθμούς Κελσίου στη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης χθες Παρασκευή, στις 14:10.
Με τον υδράργυρο να ανεβαίνει ο δείκτης θερμότητας αναφέρεται συχνά ως υγρασία και είναι παρόμοιος με το ψύχος λόγω ανέμου στην προσπάθειά του να μετρήσει την αντιληπτή και όχι την πραγματική θερμοκρασία. Για παράδειγμα, μια θερμοκρασία αέρα 24°C με σχετική υγρασία 70% θα είχε ως αποτέλεσμα μια εκτιμώμενη αντιληπτή θερμοκρασία 24°C.
Αυτή η διαφορά στην αντιληπτή και την πραγματική θερμοκρασία είναι αποτέλεσμα ενός μείγματος θερμοκρασίας αέρα, σχετικής υγρασίας, ταχύτητας ανέμου και τόπου , όπως ακριβώς τα είχε πει ο Μέγας Ιπποκράτης.
Η αντίληψη της θερμότητας
Είναι υποκειμενική και μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες όπως η εμμηνόπαυση, η εγκυμοσύνη και οι επιδράσεις φαρμάκων ή στέρησης, καθώς και από διαφορές στην ενυδάτωση, το σχήμα του σώματος και τον μεταβολισμό.
Μια υψηλότερη σχετική υγρασία επηρεάζει την κανονική ψύξη του σώματος μειώνοντας τον ρυθμό εξάτμισης του ιδρώτα. Το ανθρώπινο σώμα ψύχεται μέσω της εφίδρωσης, όπου η θερμότητα αφαιρείται από το σώμα ως αποτέλεσμα της εξάτμισης του ιδρώτα. Ο χαμηλότερος ρυθμός εξάτμισης στη συνέχεια μειώνει τον ρυθμό με τον οποίο ψύχεται το σώμα, αυξάνοντας την αντίληψη της θερμότητας. Αυτή η αντίληψη θερμότητας είναι αυτό που επιδιώκει να μετρήσει ο δείκτης θερμότητας και, ενώ τεχνικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εσωτερικούς χώρους, χρησιμοποιείται συχνότερα σε σχέση με την εξωτερική θερμοκρασία.
Πιθανές επιπτώσεις του δείκτη θερμότητας
Όπως περιγράφεται παραπάνω, ο δείκτης θερμότητας είναι το ισοδύναμο θερμοκρασίας που αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι ως αποτέλεσμα της θερμοκρασίας του αέρα, της σχετικής υγρασίας και της ταχύτητας του ανέμου.
Αυτή η θερμοκρασία μπορεί να έχει δυνητικά σοβαρές ιατρικές επιπτώσεις. Υπό συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας αέρα (υψηλός δείκτης θερμότητας), η εφίδρωση παρεμποδίζεται λόγω της μειωμένης εξάτμισης ως αποτέλεσμα της υψηλής υγρασίας.
Ο ιδρώτας είναι η φυσιολογική απόκριση του ανθρώπινου σώματος στις υψηλές θερμοκρασίες και αποτελεί μια προσπάθεια μείωσης της θερμοκρασίας του σώματος μέσω της εξάτμισης του ιδρώτα. Όταν αυτό παρεμποδίζεται, μπορεί να συμβεί υπερθέρμανση και αφυδάτωση, με ποικίλη σοβαρότητα. Παρακάτω είναι ένας πίνακας που δείχνει πιθανές επιπλοκές σε ποικίλα επίπεδα τιμών δείκτη θερμότητας, που ελήφθησαν από τη Wikipedia.
Σημειώσεις και επιπτώσεις σε βαθμούς Κελσίου - Φαρενάιτ:
27-32°C [80-90°F ]Προσοχή: η κόπωση είναι πιθανή με παρατεταμένη έκθεση και δραστηριότητα. Η συνεχιζόμενη δραστηριότητα θα μπορούσε να οδηγήσει σε θερμικές κράμπες.
32-41°C[ 90-105°F] Εξαιρετική προσοχή: οι θερμικές κράμπες και η θερμική εξάντληση είναι πιθανές. Η συνεχιζόμενη δραστηριότητα θα μπορούσε να οδηγήσει σε θερμοπληξία.
41-54°C [105-130°F] Κίνδυνος: πιθανές θερμικές κράμπες και θερμική εξάντληση. πιθανή θερμοπληξία με συνεχιζόμενη δραστηριότητα.
Πάνω από 54°C [Πάνω από 130°F]. Έξτρα κίνδυνος: επίκειται θερμοπληξία. Σημειώστε ότι η έκθεση σε πλήρη ηλιοφάνεια μπορεί να αυξήσει τις τιμές του δείκτη θερμότητας έως και 14°F.
Προσοχή στις θερμικές κράμπες
Οι θερμικές κράμπες είναι επώδυνοι μυϊκοί σπασμοί, συνήθως στα πόδια και την κοιλιά, που προκαλούνται από υπερβολική εφίδρωση που οδηγεί σε αφυδάτωση και ηλεκτρολυτική ανισορροπία. Είναι μια ήπια μορφή θερμικής ασθένειας, που εμφανίζεται συχνά κατά τη διάρκεια ή μετά από έντονη σωματική δραστηριότητα σε ζεστό καιρό.
Η θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, ψύξη και αναπλήρωση υγρών και ηλεκτρολυτών.
Οι τιμές του δείκτη θερμότητας είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τα παιδιά. Τα μικρά παιδιά διατρέχουν γενικά μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω παραγόντων όπως η μεγαλύτερη επιφάνεια του δέρματος σε σχέση με το μικρό τους σώμα, η υψηλότερη παραγωγή θερμότητας ως αποτέλεσμα της άσκησης και η συνήθως μικρότερη εφίδρωση από τους ενήλικες. Επίσης, τα παιδιά συχνά έχουν λιγότερη επίγνωση από τους ενήλικες για την ανάγκη ξεκούρασης και ενυδάτωσης. Η δίψα είναι ένα όψιμο σημάδι αφυδάτωσης και είναι σημαντικό να παραμένετε ενυδατωμένοι, ιδιαίτερα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από υπαίθριες δραστηριότητες, ειδικά εκείνες που περιλαμβάνουν έντονη σωματική άσκηση. Εκτός από τα παιδιά, άτομα με ορισμένες παθήσεις, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις, η ινοκυστική νόσος και η νοητική υστέρηση, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο υπερθέρμανσης και αφυδάτωσης.
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Meteo και ΝΟΑΑ
περισσότερα,
«Σκυλίσιες» μέρες και καύματα του Ιουλίου